Нұғман Сәрсенұлы Манаев

Нұғыман Сәрсенұлы Манаев (17.09.1894, Атырау облысы, Құрманғазы ауданы Жанбай ауылы - 1942) — ғалым, ағартушы, мемлекет қайраткері. Уфадағы "Ғалия" медресесін бітірген (1916). Бейімбет Майлинмен бірге "Садақ" атты қазақ оқушыларының қолжазба журналын ұйымдастырып, қосымша редакторы болған. "Айқап" журналында мақалалары, 1915 жылы "Аяқталмаған романнан үзінді" көркем туындысы жарияланған. Медреседен кейін туған ауылында ұстаздық етіп, "Талап" мектебінің негізін салады. Болашақ мұғалімдер даярлайтын қысқа мерзімді курстар ұйымдастырған. 1919 — 22 жылдары жергілікті кеңес, оқу-ағарту жұмысына басшылық жасайды. 1923 - 25 жылдары Бөкей губерниясы атқару комитетінің орынбасары, губерния партия комитетінің бөлім меңгерушісі, 1925 - 26 жылдары Орал губерниясында бөлім меңгерушісі, 1926- 29 жылдары Жетісу губерниясы, Ақтөбе округ партия комитетерінің бірінші хатшысы, 1929 - 30 жылдары Қазақ АКСР-інің халық ағарту комиссары қызметтерін атқарған. Кейінгі жылдары аудармашылық және шығармашылық жұмыспен айналысқан. "Иман ислам" (Т.Жароковпен бірге) кітабы, "Жастар арасында", "Азамат" шағын пьесалары бар. Шәңгерей Бөкеев өлеңдері, Спандияр Көбеевтің "Қалың мал" романы жайлы зерттеулері ұлттық әдебиеттану ғылымына қосылған сүбелі үлес болып табылады. Манаев 1934 жылы Шәңгерейдің өлеңдер жинағын жеке кітап етіп бастырып, алғы сөзін, өмірбаянын, түсініктерін жазған.

Толығырақ

1918 жылы Уфадағы “Ға-лия” медресесін бітірген. 1916 – 20 жылдары Уфадағы “Шығыс баспасы” баспаханасында әріп теруші, корректор, “Орал” газетінде жауапты хатшы, мектеп мұғалімі, кедейлер комитетінің төрағасы, Астрахань қалалық халық ағарту бөлімінің меңгерушісі болып істеді. 1921 – 28 жылдары Теңіз уездік атқару к-тінің төрағасы, Бөкей, Орал губернияларында халық ағарту, үгіт-насихат бөлімдерінің меңгерушісі, Орал қаласындағы “Қы-зыл Ту” газетінің редакторы, 1926 – 28 жылдары Жетісу губерниясы және Ақтөбе округтік комитетітінің жауапты хатшысы, 1929 – 30 жылдары Қазақ АКСР-і халық ағарту халық комиссары, 1932 – 37 жылдары Қазақ мемлекеттік баспасының, Қазақ өлкелік комитеті мәдени-ағарту бөлімінің қызметкері, Қазақ марксизм-ленинизм ғылыми-зерттеулер институтында аудармашылар секторының меңгерушісі қызметтерін атқарған. 1938 жылы жазықсыз тұтқындалып, ату жазасына кесілген. 1958 жылы мамыр айында ақталды.