Орай

Орай. Адам басындағы шаштың үйіріле тік өсуінен болатын белгі қазақ тілінде осылай аталады. «Шүйдеңнің екі орайы бар екен, екі қатын аласың,— деуші еді шешем...» (Ауызекі тіл).

«Орай» сезі түркі тілдерінің бірқатарында ұшырасады да, мағыналары да бірінен-бірі алыс кетпейді. Барабин татарларында орай — тік тұру; якут тілінде орой— 1) төбе, бастың төбесі ; алтайша: өрө — бастың төбесі.

Қазіргі моңғол тілінде «орой» тұлғасы бір нәрсенің «ұшы, басы, шыңы (таудың)» мағыналарында қолданылса, ертедегі моңғолдарда «орай»— адам басының төбесін ұғындырған. Осыған қарағанда, сездің шыққан төркіні— түркі, моңғол тобындағы тілдер де, ал алғашқы мағынасы — адам басының төбесін білдірген деуге тура келеді.