Пероксидті қосылыстар

Пероксидті қосылыстар, пероксоқосылыстар — құрамында бір-бірімен байланысқан оттек атомдары болатын (—О—О—) заттар. Пероксидті қосылыстарды сутек пероксидінің (Н₂О₂) тұздары ретінде қарастыруға болады, себебі олар сілтімен әрекеттесіп металл пероксидтерін түзеді. Пероксидті қосылыстардың көп таралған түрі сілтілік және сілтілік-жер металдардың пероксидтері. Олар күшті тотықтырғыш, су және сұйытылған қышқылдармен әрекеттесіп, Н₂О₂ бөліп шығарады. Пероксидті қосылыстарды металды тотықтырып немесе металл оксидтеріне ауамен әсер ету арқылы алады. Na₂O₂ (натрий пероксиді) — сарғыш түсті, өте ылғал тартқыш ұнтақ, лаб-да үзбей оттек алу үшін қолданылады. Кейбір металдар да (Mg, Zn, Cd, Hg, лантаноидтар) Пероксидті қосылыстар түзеді. Пероксидті қосылыстар жүн, зығыр, мақта, жасанды талшықтарды, т.б. бояуға, суды тазартуда қолданылады.

Types of peroxides, from top to bottom: peroxide ion, organic peroxide, organic hydroperoxide, peracid. The peroxide group is marked in blue. R, R¹ and R² mark hydrocarbon radicals.

Дереккөздер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том