Пьер Симон Лаплас
Пьер Симон Лаплас (1749 жыл 23 наурыз, Бомон-ан-Ож, Нормандия - 1827 жыл 5 наурыз, Париж) - француз астрономы, математигі және физигі, Париж ғылым академиясының мүшесі (1785), Француз академиясының мүшесі (1816).
Ғылымдағы орны өңдеу
1790 жылдан өлшеуіштер мен таразылар жөніндегі палатаның төрағасы. Ол аспан механикасы саласында Күн жүйесіндегі барлық белгілі денелер қозғалысының ерекшеліктерін Ньютонның бүкіл әлемдік тартылыс заңы негізінде жеткілікті дәлдікпен түсіндірді. 1780 жылы аспан денелерінің орбитасын есептеудің жаңа әдісін ұсынды. Лаплас тасудың динамикалық теориясын жетілдірді. Дифференциалдық теңдеулер жөнінде, атап айтқанда, дербес туындылы теңдеулерді «каскад» тәсілі бойынша интегралдау туралы түбегейлі еңбек жазды. Алгебрада анықтауыштарды қосымша минорлар қосындысының көбейтіндісі түрінде көрсететін маңызды теорема Лапластың есіміне байланысты айтылады. Лаплас құрған ықтималдықтардың математикалық теориясы кез келген статисткалық заңдылықтарды зерттеуге негіз болды. 1779-1784 жылдары А. Лавуазьемен бірге физикамен айналысты.[1]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы, 1975ж., 7 том