Реальгар[1] (арабша rahjal-ghar — кеніш шаңы) — сульфидтер класының минералы.
- Химиялық формуласы AsS, As — 70,1%, S — 29,9%, изоморфты қоспалары кездеспейді.
- Сингониясы — моноклиндік, кристалдары — қысқа, ұзын призма, ине тәрізді, агрегаттары — тұтас түйірлі масса, кейде қабықшалар, топырақ тәрізді болбыр масса.
- Түсі — сарғылт қызыл, сызығы ашық сарғылт қызыл, жылтырлығы — майдайдан алмастайға дейін, қаттылығы —1,5—2, жіктілігі — жетілген, меншікті салмағы — 3,4—3,6. тығыздығы 3,56 — 3,59 г/см3.
- Алмас, шайыр, май типтес жылтыр, жымдастығы жетілген, электр тогын өткізбейді.
- Күн сәулесінің әсерінен ажырап аурипигментке (As2S3) айналады. Аурипигмент, антимонитпен бірге қорғасын, күміс, алтынның гидротермалдық кен орындарында, жанартау атындыларында, ыстық бұлақтың тұнбаларында кездеседі.
- Реальгар — күшәла өндірілетін басты кентас.
- Ірі кен орындары Қырғызстан (Хайдаркан), Грекия, АҚШ, Жапония, Ресей, Италия, Грузия, тағы басқа елдерде бар.
- Төмен температуралы кендерде кездеседі; улы, күшән мен оның қосылыстарын алу үшін қолданылады.[2]
- ↑ Қазақша энциклопедия 7 том.
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология—Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
|
|
