Розалин Картер
Элеанор Розалин Смит Картер (ағылш. Eleanor Rosalynn Smith Carter, 18 тамыз 1927 жыл, Самтер, Джорджия – 19 қараша 2023 жыл, Самтер, Джорджия) — америкалық саясаткер, АҚШ президенті Джимми Картердің әйелі және 1977–1981 жылдары аралығында АҚШ Бірінші ханымы.
| Розалин Картер Rosalynn Carter | |||
 Картер 1977 жылы | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 20 қаңтар 1977 жыл — 20 қаңтар 1981 жыл | |||
| Президент | Джимми Картер | ||
| Ізашары | Бетти Форд | ||
| Ізбасары | Нэнси Рейган | ||
| Өмірбаяны | |||
| Дүниеге келуі | 18 тамыз 1927 Плейнс, Самтер округі, Джорджия, АҚШ | ||
| Қайтыс болуы | 19 қараша 2023 (96 жас) Плейнс, Самтер округі, Джорджия, АҚШ | ||
| Туған кездегі есімі | Элеанори Розалин Смит (Eleanor Rosalynn Smith) | ||
| Жұбайы | Джимми Картер | ||
| Балалары | Джек, Чип, Джефф, Эми | ||
| Қолтаңбасы | 
| ||
| Марапаттары |
| ||
| Розалин Картер Ортаққорда | |||
өңдеу  |
|||
Өмірбаяны
өңдеуЖастық шағы
өңдеу
Элеанор Розалин Смит Джорджияның Самтер округінде 1927 жылы дүниеге келді. Оның әкесінің өзінің көлік жөндейтін шеберханасы болды, ал ол өзі фермер болды және анасы үй шаруасымен айналысып, тігінші болған. Элеанор он үш жаста болғанда оның әкесі лейкоздан қайтыс болды. Отбасыда ең үлкен бала болғандықтан ол анасына екі інісі мен сіңлісін тәрбиелеуге көмектесті. Орта мектепті бітіріп, ол колледжге түседі. Алайда кейін оқуды тастап кетеді.
Отбасы
өңдеуОлардың отбасылары таныс болса да, Розалин Смит Джимми Картермен тек 1945 жылы танысады. Олар 1947 жылы шілдеде үйленеді.
Жұбайларда төрт бала болды:
Саяси мансабы
өңдеу
1953 жылы оның күйеуі теңіз флотындағы жұмысын тастап, қайтыс болған әкесінің ісің жалғастырады. Шындығында Розалин қаржы міндеттерін өзіне алып, ол күйеуінің бизнес бойынша серіктесіне айналды.
1962 жылы Джимми Картер Джорджия штатының сенатына кірді, ал 1970 жылы штат губернаторы болып тағайындалды. Осыдан бастап Розалин белсенді саяси өмір бастады. Басында ол жаңа міндеттерден қорқатын, бірақ кейін отандық және шетелдік делегацияларды қарсы алып, әлеуметтік іс-шараларға қатыса бастады. Сондай-ақ ол өзінің назарың есі ауысқандарға көп аударды.
1975 жылы Картер өзінің кандидатурасын президент лауазымына шығару туралы ойлана бастады. Күйеуінің ойын қолдап, Розалин оның сайлау компаниясына белсенді қатысты. Ол өзінің іс-сапарлары кезінде күйеуі туралы көп үгіттеді. Сайлауда озып, Картер президент ретінде 1977 жылы 20 қаңтарда серт берді. Содан кейін инаугурациялық шеруден кейін Розалин Картер күйеуімен бірге қол ұстасып Ақ үйге кірді.
Бірінші ханым
өңдеуРозалин күйеуінің саяси бағытын ұстанса да, кейбір сұрақтарда олар әр түрлі ойлы болды. Сөйтіп, Картерге қарсы ол өлім жазасына қарсы шығып, жүктілік туралы сұрақтарды әйелдің өзіне шешу құқығы үшін күресті.
Розалин Картер жұбайының мүддесін шетелдік саяхаттарда және шетелдік басшылармен кездесулерде қолдады. 1977 жылы ол дипломатикалық өкіл ретінде Латын Америкасына аттанады. Сауалнама бойынша соғыстан кейін Бірінші ханымдардың ішінде ең әйгілі және президенттердің әйелдерінің ішінде ең беделді болып танылды.
Қалған өмірі
өңдеу1980 жылы Картер президенттік сайлауда Рональд Рейганға ұтылып қалады. Алайда Ақ үйден кетсе де, Розалин саясатты қалдырған жоқ. 1982 жылы ол құқық қорғайтын Картер орталағының ортақ құрылтайшы болды, ал 1987 жылы ол қамқорлық институтын ашады. Бұл институттың басты жұмысы созылмалы аурулармен ауыратын адамдарға, мүгедектерге, шектелген неместе қартайған адамдарға қамқор ету.
2023 жылғы мамырда Картер Орталығы Розалин Картердің деменциямен ауырып қалғанын жариялады, ол кезде оның күйеуімен бірге туған қаласында тұрғаны белгілі болды.[1] 19 қарашада 96 жастағы Розалин Картер қайтыс болды.[2]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Carter Family Statement about Health of First Lady Rosalynn Carter (ағыл.). Картер орталығы. Мұрағат көшірмесі Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Rosalynn Carter, former first lady and tireless humanitarian who advocated for mental health issues, dies at 96 (ағыл.). NBC News (19 November 2023). Мұрағат көшірмесі Wayback Machine мұрағатында
Сілтемелер
өңдеу- Rosalynn Carter
- Rosalynn Carter Institute for CaregivingМұрағатталған 22 наурыздың 2012 жылы.