Сарысу (көпіршік)

Сарысу, киста (грек. kystіs — көпіршік) — әр түрлі патологиялық процестердің нәтижесінде тіндер мен органдарда пайда болатын қуыс. Сарысудың құрылысы, көлемі мен мөлшері оның пайда болу себептеріне, организмнің қай жерінде орналасуына, мерзіміне және Сарысудың айналасындағы қан тамырларына байланысты. Осындай ерекшеліктеріне қарай сарысудың бірнеше түрі кездеседі.

• Ретенциялық Сарысу — ішкі секреция бездері жолдарында (өзегінде) түрлі сұйықтықтардың жиналуынан бездердің ісініп, өзектерінің бітелуі, мысалы, май безінен май бөлінуі, сүт безінен сүт бөлінуі, т.б.
• Рамолициондық Сарысу — тығыз тіндердің жұмсарып іруінен болады, мысалы, миға қан құйылу, әр түрлі қабынулар, некрозбен ауыру.
• Дизонтогенетикалық Сарысу — жеке бір органның дамымауынан пайда болған кемістік, мысалы, бүйректі сарысудың жайлап алуы.
• Ісікті Сарысу — әр түрлі себептердің әсерінен тамырда, безде және сүйекте ісіктің пайда болуы, мысалы, лимфангиома, кистаденденома.
• Жарақат Сарысуы — түрлі сыртқы әсерден эпителий тіндерінің бұзылуы, мысалы, саусақ, алақан, т.б.
• Эпителий тіндерінің Сарысуы;
• Паразиттік Сарысу — таспа құрттардың (эхинококк, цистицерк) даму сатысында көпіршіктің (финн) пайда болуы.

Сыртқы органдарға жиналған Сарысуды анықтау қиынға соқпайды. Сарысуды анықтау үшін цитол. әдіс (сұйықтықты сорып алып, шыныға жағып, микроскоп арқылы қарау) қолданылады. Бұл кезде жасушалардың табиғаты қатерлі ме, қатерсіз бе анықталады. Сарысу ұлғайып, асқынып диагноз қою қиын болған жағдайда, мыс., Сарысудың ішіндегі полипті анықтау үшін сорып алынған сұйықтыққа ауа жіберіп, рентген сәулесіне салады. Мұны пневмоцистография әдісі деп атайды. Емі: негізінен хирург. әдістер қолдану.