Сақтандыру саласы

Сақтандыру саласы — сақтандырудың негізгі сыныптамалық бөлімі, ол сақтандыру қатынастарының белгілі бір заңнамалық нысандарымен сипатталады. Сақтандырудың үш саласы бар: жеке басты сақтандыру (өзіндік сақтандыру), мүліктік сақтандыру және жауапкершілікті сақтандыру. Жеке басты сақтандырудың үш ішкі саласы бар: өмірді сақтандыру, жазатайым оқиғалардан және сырқаттан сақтандыру, медициналық сақтандыру. Мүліктік сақтандандыру үш ішкі салаға бөлінеді: түрлі материалдық құндылықтарды сақтандыру, мүліктік құқықтар мен капиталды сақтандыру, ықтимал шығасы мен болжанбаған шығындардан сақтандыру. Жауапкершілікті сақтандыру екі ішкі саланы қамтиды: зиян (залал) келтіргені үшін жауапкершілікті сақтандыру, шарт бойынша жауапкершілікті сақтандыру. Ғылыми және оқулық әдебиетте кейде сақтандырудың өзге салалары мен ішкі салалары белгіленген. Шет мемлекеттердің тәжірибесінде үш салалық сыныптама да, екі салалық сыныптама да қолданылады, өйткені жауапкершілікті сақтандыру мүлікті сақтандыруға енгізілген. Қазақстанда сақтандыру ұйымының қызметі екі салаға жіктелген. Олар: өмірді сақтандыру саласы және жалпы сақтандыру саласы. Өмірді сақтандыру саласы ерікті сақтандыру нысанындағы: өмірді сақтандыру (сақтандырылушы қайтыс болған немесе ол сақтандыру мерзімі біткенге дейін немесе сақтандыру шартында белгіленген жасқа дейін өмір сүрген жағдайда сақтандыру төлемін төлеуді көздейтін жеке басты сақтандыру түрлерінің жиынтығы) және аннуитеттік сақтандыру (сақтандырылушы белгілі бір жасқа жеткен, еңбек ету қабілетін жоғалтқан, асыраушысы қайтыс болған, жұмыссыз қалған жағдайда немесе сақтандырылушының жеке табысының кемуіне немесе одан арылуына әкеліп соққан өзге де жағдайларда зейнетақы немесе рента түрінде кезең-кезеңімен сақтандыру төлем төлеу көзделетін жеке басты сақтандыру түрлерінің жиынтығы) сыныптарын қамтиды. Жалпы сақтандыру саласына ерікті нысанындағы: жазатайым оқиғадан және сырқаттан сақтандыру; медициналық сақтандыру; көлік құралдарын (автомобиль, темір жол, әуе, су көліктерін) сақтандыру; жүктерді сақтандыру; мүлікті сақтандыру; кәсіпкерлік тәуекелді сақтандыру; көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру; тасымалдаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру; шарт бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру; залал (зиян) келтіргені үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру жатады.

Сілтемелер

• Сақтандыру уақиғасы
• Сақтандыру құны
• Сақтандыру жауапкершілігі