Сейітжан Бекшентайұлы

Сейітжан Бекшентайұлы, Сейітжан сал (1874 жыл, қазіргі Қызылорда облысы Қармақшы ауданы Қармақшы ауылы — 16.2.1938 жыл, сонда) — ақын.

Байұлы тайпасының Алтын руының Мәметек бөлімінен шыққан.[1]

Жастайынан Балқы Базар, Дүр Оңғарларды тыңдап өсіп, өлеңді ауызша шығарған. Ескіше сауатты болып, ауыл балаларын оқытқан. Сыр бойы ақындары Қуанышпен, Жарықбай жыраумен айтысқан. Жас кезінен өлеңді серік еткен ол “Он үшімде топқа түсіп сайрадым” дейді.

Ақынның:

  • “Арманым көп мынау фәни жалғанда”
  • “Байлығыңа мақтанба”
  • “Жатырмысың, балам, жердің астында”
  • “Дамылдамай келесің ғой жүгіріп”
  • “Тарылды заман, тарылды”
  • “Ойлап тұрсам мен бір ақымақ”
  • “Жігіттік”
  • “Қызыл тілім лепіріп”, тағы да басқа көптеген өлеңдері бар.

Оның діни тақырыптағы өлеңдерінен философиялық ой-толғам, өмірге деген құштарлық байқалады, жас ерекшеліктеріне қатысты мінез-құлықты дәлме-дәл берген жырлары да кезігеді.

Қарақұмдағы көтерілісшілерге дем беруші деген жаламен 1937 жылдың 18 желтоқсанында қамалып, екі айдан соң атылған.

1990 жылы ақталып, өлеңдері баспасөз беттерінде жариялана бастады.

Ақын шығармашылығын зерттеу ісі 1944 жылдан бастау алып, оған Н.Керейітбаев, Ә.Қоңыратбаев, Қ.Байғұлыұлы, Ә.Наурызбаев, К.Есжанов, М.Сәлменбаев, А.Нұркенов, тағы басқа зерттеушілер атсалысты. Ақынның 120 жылдық мерейтойына орай А.Шаяхметовтың құрастыруымен жеке жинағы жарық көрген.

Басылып шыққан кітаптары

өңдеу
  • Қамыңды, қазақ, ойлай бер, Қостанай, 1995;
  • Тереңөзек, А., 1996.[2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Алтын баба ұрпақтары  (орыс.).
  2. “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9