Сиборгий
Сиборгий (лат. Seaborgium; Sg) — Менделеевтің Периодтық кестесінің алтыншы топ, жетінші периодтың химиялық элементі. Реттік нөмірі - 106, атомдық массасы - 271. Тұрақсыз радиоактивті элемент.
| |||||
| Атом қасиеті | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Атауы, символ, нөмірі |
Сиборгий, 106 | ||||
| Топ типі | |||||
| Топ, период, блок |
6, 7, d | ||||
| Атомдық масса (молярлық масса) | |||||
| Электрондық конфигурация |
[Rn]5f146d47s2 | ||||
| Қабықшалар бойынша электрондар |
2, 8, 18, 32, 32, 12, 2 | ||||
| Атом радиусы |
132 пм | ||||
| Химиялық қасиеттері | |||||
| Ковалентті радиус |
143 пм | ||||
| Иондалу энергиясы | |||||
| Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||
| Термодинамикалық фаза | |||||
| Тығыздық (қ.ж.) |
35.0 г/см³ | ||||
| Басқа да қасиеттері | |||||
| CAS нөмірі |
54038-81-2 | ||||
Seaborgium (Sg)
1974 ж. Калифорния университетінің Лоуренс атындағы ұлттық лабораториясында ядролық синтезбен алғашқы рет алынған. Тұрақсыз.
Сиборий трансактиноидтар тобына жатады. Атомының сыртқы үш қабатының формуласы:
5s2 p6 d10 f14 6s2 p6 d4 7s2.
Химиктар сиборийдің бірнеше изотоптарын синтездеген, массасы 258—267, 269 және 271. Арасындағы ең тұрақтысы 271Sg, оның жартылай ыдырау мерзімі - 2,4 минут.
Болжам бойынша, элемент температура 298 K (25 °C) жағдайда қатты түрінде болады. Металдың түсі белгісіз, болжам бойынша - сұр, күміс-ақшыл.
Белгілі изотоптар өңдеу
| Изотоп | Массасы | Жартылай ыдырау мерзімі | Ыдырау түрі |
|---|---|---|---|
| 258Sg | 258 | 2,9+1,3−0,7 мс | спонтанды бөліну |
| 259Sg | 259 | 0,48+0,28−0,13 с | α-ыдырау 255Rf (90 %); спонтанды бөліну |
| 260Sg | 260 | 3,6±0,9 мс | α-ыдырау 256Rf; спонтанды бөліну |
| 261Sg | 261 | 0,23±0,06 с | α-ыдырау 257Rf |
| 262Sg | 262 | 6,9+3,8−1,8 мс | спонтанды бөліну; α-ыдырау 258Rf (< 22 %) |
| 263Sg | 263 | 1,0±0,2 с | α-ыдырау 259Rf; спонтанды бөліну (< 30 %) |
| 264Sg | 264 | 37+12−11 мс | спонтанды бөліну |
| 265Sg | 265 | 8±3 с | спонтанды бөліну; α-ыдырау 261Rf |
| 266Sg | 266 | 21+20−12 с | спонтанды бөліну; α-ыдырау 262Rf |
| 271Sg | 271 | 2,4+4,3−1,0 мин | α-ыдырау 267Rf; спонтанды бөліну |
Химиялық қосындылар өңдеу
Ғылымға сиборгийдің келесі қосылыстары белгілі:
- SgO2Cl2,
- SgO2F2,
- SgO3,
- SgO2OH2,
Және комплексті иондар
- [SgO2F3]-
- [Sg(OH)5(H2O)]+.
Тағы қараңыз өңдеу
Сыртқы сілтемелер өңдеу
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Seaborgium |
- Сиборгий на Webelements
- Сиборгий в Популярной библиотеке химических элементов Мұрағатталған 23 тамыздың 2011 жылы.
- О синтезе элемента на сайте ОИЯИ Мұрағатталған 18 қаңтардың 2012 жылы.
Дереккөздер өңдеу
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998