Дубний
Дубний (лат. Dybnіum; Db) — элементтердің периодтық жүйесінің ІV тобындағы жасанды радиоактивті химикалық элемент, трансуран элементтеріне жатады. Ат. н. 104. Массалық саны 254 — 261 аралығындағы 8 изотопы белгілі.
| |||||
| Атом қасиеті | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Атауы, символ, нөмірі |
Дубний, 105 | ||||
| Топ типі | |||||
| Топ, период, блок |
5, 7, d | ||||
| Атомдық масса (молярлық масса) | |||||
| Электрондық конфигурация |
[Rn] 5f14 6d3 7s2 | ||||
| Қабықшалар бойынша электрондар |
2, 8, 18, 32, 32, 11, 2 | ||||
| Атом радиусы |
139 пм | ||||
| Химиялық қасиеттері | |||||
| Ковалентті радиус |
149 пм | ||||
| Тотығу дәрежелері |
(+3), (+4), +5 | ||||
| Иондалу энергиясы |
1-ші: 665 кДж/моль (эВ)
| ||||
| Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||
| Термодинамикалық фаза | |||||
| Басқа да қасиеттері | |||||
| CAS нөмірі |
53850-35-4 | ||||
Олардың ішіндегі ең тұрақтысы 261Db (жартылай ыдырау уақыты 70 с). 1964 жылы 260Db (жартылай ыдырау уақыты 0,1 с) изотопын орыс ғалымы Г.Н. Флеров (1913 — 1990) бастаған ғалымдар 242Pu-ді 22Ne иондарымен атқылау нәтижесінде алды. 1969 жылы А.Гиорсо 246Cm, 248Cm және 249Cf изотоптарын 18О, 12С және 13С иондарымен атқылау арқылы 257Db (жартылай ыдырау уақыты 3 с) мен 259Db (жартылай ыдырау уақыты 4,5 с) изотоптарын алды. Д-дің тотығу дәрежесі +4. Химиялық қасиеттері гафнийге (Hf) ұқсас. Булану t 313С болатын Дубний хлориді белгілі.
Пайдаланған әдебиеттер
өңдеу• Қазақ энцклопедиясы