Совхоз
Совхоз (советтік шаруашылық)[1] - КСРО ауыл шаруашылығындағы жоғары сапада тауар өнімін өндіретін механикаландырылған социалистік мемлекеттік кәсіпорын. Ол жерге және басқа да өндіріс құрал-жабдығына мемлекеттік (жалпы халықтық) меншік негізінде құрылған, шаруашылық есеп бойынша жұмыс істеген.
Совхоздардың құрылуы өңдеу
- Совхоздар 1917 жылы 27 қазанда ( 9 қарашада) қабылданған Жер туралы декрет жарияланғаннан кейін құрыла бастады. Алғаш құрылған мемлекеттік жылқы зауыттары іс жүзінде тұңғыш совхоздар болды.
- 1918 жылдан бастап әр түрлі мамандандырылған совхоздар құрыла бастады.
- 1919 жылы социалистік жерге орналастыру туралы және социалистік егіншілікке көшу туралы ережеде совхоз құрылысының негізгі міндеттері белгіленді.
Қазақстанда ұйымдастырылған тұңғыш советтік шаруашылықтар өңдеу
- 1923 жылы Солтүстік Қазақстан облысының Ленин ауданындағы "Құрмет белгісі" орденді Ленин совхоз техникумы.
- 1924 жылы Шымкент облысының "Мақтаарал" совхозы.
- 1928 жылы Қостанай облысының "Казахстанец", Семей облысының "Қызыл Қазақстан", Ленин атындағы және "Тасбұлақ", Шымкент облысының "Түлкібас" совхоздары.
- 1929 жылы Республикада 16, 1931 жылы 30, 1932 жылы 38, 1935 жылы 45 совхоз құрылды.
- 1940 жылдың аяғында совхоздар саны 194-ке жетті. Олардың саны Павлодар (23), Орал (22), Қостанай (21), Шымкент (15), Солтүстік Қазақстан (13), Ақтөбе (12), Жамбыл (11) және Семей (11) облыстарында біршама көбірек болды.
- 1941-1953 жылдар ішінде 53 совхоз құрылды.
- 1954 жылда республиканың тың және тыңайған жерлерінде 500-ден астам жаңа совхоздар ұйымдастырылды.
- 1960-1970 жылдар бойына суармалы жерлерді пайдалануға байланысты көптеген совхоздар құрылды.
ҚазССР-і совхоздарының даму көрсеткіштері өңдеу
1984 жылғы мәлімет бойынша Қазақстан совхоздарының жалпы саны:
Дереккөздер өңдеу
- ↑ ҚазССР. Қысқаша энциклопедия, 2-том. Алматы - 1987.