Соғды жауынгерлері
Соғды жауынгерлері – соғдылықтар мен Фарарудтың (Мавераннахр, Трансоксания деген аты) басқа тұрғындарынан тұратын соғдылық әскер (әдетте жалдамалы) Ахеменидтер әскерінің атты әскері болды. Согдиана гректерге қарсы күресте Ахеменид патшаларына[2] сарбаздар жасақтарын берді, Ахеменидтер империясы құлағаннан кейін соғдылықтар (бактриялармен бірге) Александр Македонскийге қарсы тау соғысына қатысып, кейіннен көтерілістердің сериялар қойды.
Орлат тақталары 1980 жылдардың ортасында Өзбекстанда табылған сүйек тақталарының сериясы. Олар катафрактердегі сарбаздар арасындағы шайқас көріністерімен және бір аңшылық сахнасымен безендірілген. Тақталардың күні мен сәйкестігі даулы, дегенмен жалпы консенсус біздің дәуіріміздің 1-ші ғасырының күнін болжайды. Юрий Худяков Моңғолия мен Алтайдан табылған хунну-сарматтардың басқа да табылған ескерткіштері мен Енисей өзенінің маңындағы Тепсей тауынан табылған, әдетте Таштық мәдениетіне жататын тақталар тобымен көптеген ұқсастықтарды анықтады. Сарбаздары соғдылар немесе сақтар болды.
651 жылы арабтар Парсыдағы Сасанидтер билігін тоқтатты, содан кейін олар Әмудариядан кейінгі Соғды жерлерін атағандықтан Трансоксианға (Ма вара 'л-нахр, «аудан») көшті. Соғдылықтар ұзақ уақыт бойы қарсылық көрсетті, бірақ 8 ғасырдың басында. Соғды арабтар жаулап алды.
Соңғы соғды билеушілерінің бірі, Пенджикент билеушісі Деваштич жаулап алушыларға қарсы көтеріліс жасады, бірақ 722 жылы Хорасан әмірі Саид әл-Харашидің жауынгерлері оны Муг бекінісінен алдап, оны паналаған кезде жеңіліске ұшырады. сарбаздардың қалдықтары шарасыз қарсылық көрсетті[3]. Одан кейін бұл өлкеде араб жаулап алушыларына қарсы көтерілістер (атап айтқанда, 728-729 жж.) болып, Қытайдағы өздерінің тайпаластары Ан Лушан көтерілісіне көптеген соғдылықтар қатысты.
Соғдылық ихшидтер әулеті 750 жылы иран текті Аббасидтердің қолбасшысы Әбу Муслиммен жойылды.
Тағы қараңыз өңдеу
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Orlat Plaques The Sogdians. sogdians.si.edu. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 қыркүйек 2021.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 қазан 2021.
- ↑ Welcome to Encyclopaedia Iranica. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 қыркүйек 2021.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 қазан 2021.
- ↑ Согдийские тексты с горы Муг. Чтение, перевод, комментарий. Выпуск II. Юридические документы и письма. Чтение, перевод и комментарии В. А. Лившица. М., 1962.