Сцинтилляция

Сцинтилляция (лат. scіntіllatіo – жыпылықтау) – “сцинтиллятор” деп аталатын люминесценциялаушы зат арқылы зарядты бөлшектердің өтуі кезінде байқалатын қысқа мерзімді жарқыл. Сцинтилляция құбылысын алғаш рет 1903 ж. ағылшын физигі У.Крукс (1832 – 1919) күкіртті цинктен (ZnS) жасалған экранды β – бөлшектермен сәулелендіру кезінде бақылаған. Сцинтилляцияның пайда болу себебі төмендегіше түсіндіріледі: зарядты бөлшектердің кеміген энергиясы есебінен сцинтиллятор атомдары не молекулалары қозады. Сөйтіп, молекулалардың белгілі бір бөлігінің қозған күйден қалыпты күйге қайта ауысуы кезінде жарқыл пайда болады. Сцинтиллятор ретінде көптеген кристаллофосфорлар (мысалы, күкіртті мырыш, йодты натрий) мен органикалық кристалдар (антрацен, стильбен), кейбір ерітінділер мен пластмассалар пайдаланылады. Сцинтилляция құбылысы (10–4) – (10–9) с-қа созылады. Қазіргі кезде ғылым мен техниканың әр түрлі салаларында бөлшектердің сцинтилляциялық санауыштары кеңінен қолданылады.

Дереккөздер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.