Ағылшындар

Ағылшындар (ағылш. English, кейде ағылш. English people) — ағылшынтілді германдық ұлт, Ұлыбританияның негізгі халқы. Британ империясының бұрынғы отарлары: АҚШ-та, Аустралияда, ОАР-да, Канадада, Жаңа Зеландияда ірі диаспоралары бар.

Ағылшындар
Ұлты ағылшын танымал тұлғалар, сағат тілімен бағыттас: Чарльз Дарвин, Сэр Кристофер Ли, The Beatles, Уинстон Черчилль, Уильям Шекспир, Эдуард Элгар, Исаак Ньютон, ханшайым Диана, Бенедикт Камбербэтч, Дэвид Бекхэм, Чарльз Диккенс, II Елизабет
Бүкіл халықтың саны
шамамен 80–100 миллион
Ең көп таралған аймақтар
Ұлыбритания	37,6 миллион
АҚШ	50 миллион
Аустралия	7.8 миллион
Канада	6.3 миллион
ОАР	1.6 миллион
Жаңа Зеландия	44,000-282,000
Аргентина	100,000
Тілдері
ағылшын тілі
Діні
Англикандық Католицизм Протестантизм
Этникалық топтары
Герман тілдері тобына кіреді

Тілі

Еуропа нәсілінің атлант-балтық тармағына жатады. Тілі ағылшынша (қ. Ағылшын тілі).

Діні

Ағылшындардың басым көпшілігі — католик, протестант-англикан және басқа діндерді тұтынады.

Тарихы

Көне тайпалар (англдар, сакстар, юттар, фриздер) 5-6 ғасырда Британ аралдарына басып кіріп, жергілікті кельттерді (брит) Шотландия тауларына, Уэльс, Корноулға ығыстырды. Кент, Уэссекс, Суссэкс, Эссекс, Шығыс Англия, Нортумбрия, Мерсия королдіктері құрылды. 6-7 ғасырда ұйысқан Англо-саксондардың алғашқы мемл. бірлестігі 7-10 ғасырда дат, норвег, викинг басқыншыларына қарсы күресе отырып, олардың тілі мен мәдениетінен көп нәрсе қабылдады. 1066 ж. ылы англияны нормандар жаулап алды. Ел билігі норман барондарының қолына көшті де ақсүйектер негізінен француз тілінде сөйледі. 12-13 ғасырда англо-саксондар мен франк тілді нормандардың бір этносқа бірігу процесі аяқталды. 15 ғасырда ағылшын ұлты қалыптаса бастады. 17 ғасырдағы саяси рев. бұл процестің аяқталуын тездете түсті. 17-19 ғасырда А-дың Солтүстік Америкаға, Австралияға, Жаңа Зеландияға, Оңтүстік Африкаға қоныс аударып, жергілікті халықтармен араласуына байланысты ағылшын-канадтар, ағылшын-австралиялықтар, ағылшын-жаңазеландықтар, ағылшын-африкандықтар, фольклендтіктер, питкерндер т. б. ағылшын тілді халықтар пайда болды.

Кәсібі

Ағылшындардың басым көпшілігі қала тұрғындары (90%), өнеркәсіпте, саудада, әлеуметтік қамсыздандыру саласында еңбек етеді. Қалалықтардың жартысы 7 үлкен аймаққа (конурбацияға) шоғырланған, ең ірісі — Үлкен Лондон (6,9 млн.). Ауылдық жерлерде үйлер екі-үш қабатты болып салынады.

Ағылшынның халықтық ритуалдық биінің қатысушылары

Мәдениеті

Ұлттық киімдері сақталмаған. Ерлер костюмінің ең жақсы үлгілері осында шығарылады.
Дәстүрлі ұлттық тағамдары: еттен жасалатын: ростбиф, бифштекс, бекон т.б; сұлы ботқасын (порридж), балықты көп қолданады. Сүйікті сусындары — сүт қатқан шай, ішімдіктен — сыра, виски.
16 ғасырда пуритан ілімі, аскетизм, діни нормаларды қатаң сақтау еңбексүйгіштікті қалыптастырды. Отбасы культі (менің үйім — менің қамалым) қатаң сақталады. Ұлттық спорт түрлері — футбол, крикет, бокс, хоккей, керлинг қаласы Англия, Ұлыбритания.

Қазақстандағы ағылшындар

Ағылшындар Қазақстанға негізінен өткен ғасырдың 90-жылдарынан бастап, нарықтық қарым-қатынастарға байланысты көші-қон үрдістеріне орай қоныстанған. Қазақстандағы ағылшындардың саны:

• 1970 жылы - 5 адам;
• 1979 жылы - 15 адам;
• 1989 жылы - 12 адам;
• 1999 жылы - 81 адам;
• 2009 жылы - 191 адам.