Сәңкібай батыр даңғылы (Ақтөбе қаласы)

Сәңкібай батыр даңғылы (Ақтөбе қаласы)Ақтөбе қаласының орталық даңғылдарының бірі. Қаланың батыс бөлігінде орналасқан.

Аталуы өңдеу

1997 жылдың 23 қазаннан бастап Ақтөбе қаласының Мәслихатының жиырмасыншы сессиясының шешімімен Ақтөбе қаласының орталығындағы Әбілхайыр хан даңғылын Сәңкібай батыр даңғылына өзгертілген. Әбілқайыр хан, тама Есет батыр, кете Әжібай бидің замандасы болған батыр әрі би Сәңкібайдың (1687–1804) құрметіне аталған. «Ақтабан шұбырынды» жылдары елді жаудан қорғаған, азаттықты аңсаған тарихи тұлғалардың бірі болған Сәңкібай батыр бай болса да, қолы ашық, жарлы-жақыбайларға қамқор бола білген арыстардың бірі.[1] Назар руынан шыққан аруақты батыр 117 жыл өмір сүрген, үш ғасыр өтсе де халық жадында аңыз болып қалған.[2]

Орналасуы, сипаттамасы өңдеу

Географиялық координаталары:

Сәңкібай батыр даңғылы - 12-шағын ауданындағы шеңберінен Ғазиза Жұбанова көшесіне дейінгі аралығы төрт жолақты, ал Әлия Молдағұлова даңғылына дейінгі аралығы алты жолақты. Ені 15-22 метр, ал ұзындығы 3,3 шақырым болатын қаладағы ең ірі даңғылдардың біріне 2020 жылы күрделі құрылыс жұмыстары жүргізілді.[3] Даңғылға жарықтандыру, велосипед жолдары және дренаж жүйелері орнатылған.[4] Даңғылды Бөкенбай батыр, Макаренко, Қ. Сатпаев, Ғ. Жұбанова, В. Пацаев, С. Бәйішев көшелері және Ә. Молдағұлова даңғылы қиып өтеді.

Көрнекті ғимараттар мен мекемелер өңдеу

  • «Кеңес» жиһаз орталығы
  • «Hyundai», «Kia», «Nissan», «Toyota», «Lexus» автосалондары мен «Көл-Auto» автоцентрі
  • «JAC Motors», «Luxury Car Wash», «Best Car» , «Водолей» автожуулар
  • «Progress» бизнес орталығы
  • «Дару» клиникасы
  • «Мечта» тұрмыстық техника орталығы
  • «Каспий Свет» сауда орталығы
  • «Ақбөбек» балалар орталығы
  • «Зару» пантотерапия шипажайы
  • «Андр», «Думан», «Салтанат сарайы», «Аққу», «Зере» секілді тойханалар
  • «Dad’s Garage», «Fartuk», «Kerege Gastrobar» сияқты көптеген ресторандар

Заманауи үлгіде салынған үйлер мен таунхаустар қаланың көркін ашып тұр. Даңғылда тарихи тұлға Сәңкібай батырдың ескерткіші-мүсіні қойылған. Мүсіннің айналасы гүлзарлармен әсемдеп, абаттандырылып, шағын демалыс орнына айналған.

Сәңкібай батыр ескерткіші өңдеу

Сәңкібай батырдың ескерткіш-мүсіні Сәңкібай батыр мен Ә. Молдағұлова даңғылдарының қиылысында 2014 жылы орнатылған. Ескерткіштің ұзындығы — 5,25 метр. Авторы - мүсінші Жеңіс Жұбанқосов. Ескерткіштің материалы – күрті граниті.[5] Ескерткіштің құны – 8 миллион теңге.[2]

Дереккөздер өңдеу