Таймен

(Таймень бетінен бағытталды)

Таймен (лат. Hucho taimen) – албырттар тұқымдасы, өзі аттас туысқа жататын түр. Қазақстанда Ертісте, Бұқтырма су қоймасында және оларға құя-тын Қалжыр, Күршім, Үлбі, Ұба өзендерінде кездеседі. Ұзындығы 1 м-дей, салмағы 3 – 15 кг. Топтанбай, жеке тіршілік етеді. Тез өседі, бір жастағы балықтың ұзындығы 17 см-дей болса, бес жаста – 73,5 см-ге жетеді. 4 – 5 жасында жыныстық жағынан жетіледі. Көктемде мұз ерісімен тау өзендерінің жоғарғы бөлігіне уылдырық шашу үшін ірі тасты тұнық жер іздеп өрістейді. Аналықтары 34 мыңға дейін ірі уылдырық салады. Кері қайтуы тамыз айынан басталып, ұзақ уақытқа созылады (уақытының көбі жол бойы иірімдерде, шұңқырларда, өзен қалтарыстарында қоректенумен кетеді). Ертіс пен оның ірі салаларында, су қоймаларында қыстап шығады. Таймень – жыртқыш балық, негізінен омыртқасыздармен және олардың дернәсілдерімен қоректенеді. 2 жасынан бастап балықтарды, сүтқоректілерді (ондатр, тиін, т.б.), құстарды (үйрек, т.б.) жейді. Республика су алаптарындаТайменьдердің саны жылдан жылға азаюда, сондықтан қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.

Таймен

Амандық күйі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Ұлы табы: Сүйекті балықтар
Табы: Actinopterygii
Сабы: Salmoniformes
Тұқымдасы: Salmonidae
Тегі: Hucho
Түрі: H. taimen
Екі-есімді атауы
Hucho taimen
Pallas, 1773


Сілтемелер

өңдеу

"Қазақ Энциклопедиясы", 8 том