Талқылау:Құрлық

Осы «Құрлық» деген мақала барлық Уикипедияларда болуы тиіс мақала тізіміне кіреді. Бұны таңдаулы мақала не жақсы мақала деңгейіне дамытуы Қазақша Уикипедия қауымының елеулі мақсаты болып табылады.

Мақаланың аты

Бұл мақаланың атын "құрлық" деп өзгерту керек деп ойлаймын. Себептер:

1. "Құрылық" деген сөз қазақ тілінде жоқ және болуы да мүмкін емес. Қазақ тілінде -лық, -лік, -дық, -дік, -тық, -тік жалғаулары тек сын есім, сан есім, зат есімдерге ғана жалғанып дерексіз зат есімдер (сандық, екілік, ұзындық, аласалық, биіктік, т.б.) түзеді ("Қазіргі қазақ тілі" анықтамалығы). Ал "құры" дегеніміз — етістік.
2. Ешбір сенімді, мамандар тарапынан құрастырылған сөздікте (Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі 2005 жылғы, Қазақша-орысша сөздік 2001 жылғы, Қазақ тілінің 10 томдық сөздігі) "құрылық" сөзі кездеспейді. Ал "континент" сөзі оларда құрлық деп беріледі. Alamgir 23:33, 2008 ж. шілденің 22 (ALMT)

Бұнда аз-мыс түсінбестік болып тұр деп есептеймін:

1. Құрылық пен құрлық сөздерінің этимологиясы әртүрлі: 1-шісі "құрылу" сөзінен шыққан, 2-шісі "қурау", "құрғақ" сөзінен шыққан. Екеуінің мағыналары мүлдем басқа -

2. Құрылық - орысша айтқанда - материк, континент, часть света (бұрында кәриялер айтатұғын "Жер асты - балық, суда қалқыған құрылық").

3. Құрлық - орысшалағанда- суша, земля, сухопутный (тек 90-шы жылдарда кең тараған сөз, орфографиясы "қурлық" дұрыстау болар еді).

Құрылық* сөзін қолдану Википедияның саясатына тікелей қарама-қайшы. Мында [1] былай делінген: "Questionable sources are those with a poor reputation for fact-checking. Such sources include websites and publications that express views that are widely acknowledged as extremist, are promotional in nature, or rely heavily on rumors and personal opinions." (Бөліп көрсеткен өзім). Яғни "құрылық" сөзінің қолданылуға тиіс екендігі тексеруге болатын дерек көздеріне емес (қараңыз: [2]), бір адамның жеке пікіріне немесе қауесеттерге негізделген. Мақаланың аты міндетті түрде өзгертілуге тиіс. Alamgir 20:52, 2008 ж. шілденің 23 (ALMT)

сөздік.кз-тің айтуынша құрылық - материк, құрлық - суша болады. кезінде мақаланы "құрылық" деп атағаны AlefZet. жоғарыдағы түсініктемені жазған адам есімін қалдырмады екен, егер AlefZet болмаса, онда кемінде екі адамның пікірінше мақала атауы "құрылық" болуы тиіс дегені.

өз пікірім болса, жоғарыдағы түсініктемені жеткілікті деп санаймын GaiJin 08:39, 2008 ж. шілденің 24 (ALMT)

Википедияның ережелері бойынша әрбір мәлімет тексеріле алатындай болуға тиіс (Verifiability). Ол ережеде былай делінген: "Questionable sources are those with a poor reputation for fact-checking. Such sources include websites and publications that express views that are widely acknowledged as extremist, are promotional in nature, or rely heavily on rumors and personal opinions."

Аудармасы: "Күмәнді дерек көздері деп деректерді тексеру жағынан жаман атаққа ие болған қайнарларды атайды. Оларға мыналар да жатады: жалпы көпшілік жағынан экстремистік деп танылған, жарнамамен айналысатын, немесе негізінен қауесеттерге немесе жеке бастың пікірлеріне сүйенетін дерек көздері".

Құрылық сөзін мыналар қолдайды:

1. AlerfZet (жеке пікірі)
2. 89.218.161.245 (жеке пікірі, аргументтерінде бірде-бір дерек көзіне сілтеме жасамайды, келесі «дерек көзін» санамағанда)
3. Қайдағы бір оқымаған шалдар (старик Хоттабыч сияқты олар жер жалпақ, ол балықтың үстінде тұр, балық теңізде жүзіп жүр дегенге әлі сенеді) (қауесет, тексеру мүмкін емес)
4. GaiJin (жеке пікірі)
5. sozdik.kz — осылардың ішіндегі тексеруге болатын жалғыз дерек көзі.

Бұлардың ішінен Википедияның талаптары бойынша тек сөздік.кз ғана дерек көзі болуға жарамды, себебі ол жеке пікір ғана емес, тексеруге болатын жеке пікір.

Құрлық сөзін мыналар қолдайды:

1. Қазақша-французша сөздік
2. Қазақша-немісше сөздік
3. Қазақша-түрікше сөздік
4. Қазақша-орысша сөздік (Сыздықованың редакциясындағы)
5. Қазақша-ағылшынша сөздік
6. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі (10 томдық)
7. Қазақ тілінің сөздігі (1999 жыл)
8. Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі (2005 жыл)
9. Емлесі қиын сөздер
10. Қазақ совет энциклопедиясы
11. Қазақстан ұлттық энциклопедиясы
12. Қазақша-ханзуша сөздік
13. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі 2 томдық, 1959-61 жылдар

Бұларда материк, континент сөздері құрлық деп аударылады немесе түсіндіріледі. Ал мыналарда орыс тіліндегі материк, континент деген сөздер дәл солай аударылып, құрлық деген сөз арқылы түсіндіріледі:

1. Физикалық география терминдері мен ұғымдарының орысша-қазақша анықтамалық-сөздігі
2. Орысша-қазақша географиялық түсіндірме сөздік

Бұлардың бәрі тексеруге болатын дерек көздері.

Осылардың ешқайсысы құрылық деген сөзді мүлдем қолданбайды!

GaiJin өткенде санақ туралы айтқан болатын. Санақ керек болса, мінекейлеріңіз:

• AlefZet, GaiJin, 89.218.161.245, sozdik.kz, оқымаған шалдар — көп болса, 10 адам.

• Аталған 12 сөздіктің редакторлары, авторлары, рецензенттері және мен пақырларыңыз — кем дегенде, 30 адам.

Мырзалар! Википедияның ережелеріне көбірек көңіл бөліңіздер! Alamgir 21:43, 2008 ж. шілденің 24 (ALMT)

жасаған зерттеуіңіз үшін көп рахмет. мақаланы "құрлық"-қа ауыстырайық.

алайда "құрылық" сөзі де жиі кездесетіні үшін, мақала ішіне сол туралы қысқаша мәндеме енгіземін. мәселе жайында өз пікірімді қосатын болсам, "суша" ұғымы мен "материк" ұғымы қанша ұқсас болса да бөлек нәрсе болғасын, соларды білдіретін теминдер де бөлек болуы тиіс. "құрылық" сөзінің пайда болу себебі сонда емес пе деп ойлаймын. қазіргі қазақ тілінің осал жері - терминологияның дамымағандығында. өзіңіз де білетін шығарсыз, қазір - қазақ тілінің әр түрлі саладағы терминология қоры байытылып жатқан кез. "құрылық" сөзі де сол процесстің бір туындысы білем. GaiJin 14:25, 2008 ж. шілденің 25 (ALMT)