Тарихи география

Тарихи география әлем елдерінің тарихы және географиясымен байланысты көптеген мәселелерді қамтиды.

Тарихи география –география ғылым жүйесіндегі маңызын көрсету, географиялық идеялардың дамуын қарастыру және география туралы ұғымның қалыптасуын, соның ішінде жаратылыстану мен қоғамдық пәндердің бір жүйеде өзара бірігіп жатқанын, географиялық ашылулардың тарихын зерттеу, қазіргі методологиялық негіздер және география ғылымының теориялық проблемаларын көрсету болып табылады.

Дамушы елдер топтарына берілген саяси – экономикалық анықтамалықтардың мінездемелерінде – социалистік бағыттағы елдер туралы сипаттама ескерілмегенмен, жалпы салыстырмалы түрде 1970- 80 жж. олардың саны дүние жүзі бойынша 20- дан астам болатын (негізінен олар – Азия мен Африка елдері). Қазір бұл елдердің көпшілігі социалистік бағыттың болашағының жоқ екенінен, әрі өздерінің саяси - әлеуметтік дамуы мен ішкі факторлар келіспеушілігінен, социалистік бағытты ұстаудан ресми түрде бас тартты. Ал кейбір елдер ұлттық экономикасының құлдырауынан, азамат соғыстарының ұзаққа созылуынан, бүркемелі түрдегі шетелдік агрессияның өрістеуінен, бұрынғы Кеңес Одағы және социалистік жүйедегі, т.б. елдерден берілетін қаржы – экономикалық және басқадай көмектің (әскери, техникалық т.б.) қысқартылуынан, көптеген осы сынды себептерге байланысты олар да социализмнен бас тартуға мәжбүр болды. Қазіргі кезде социалистік бағытты ұстанып отырған дамушы мемлекеттер әлемнің саяси картасында іс жүзінде жоққа тән.

Тарихи география – қоғамдық ғылымдар ішіндегі жас бөлімдердің бірі болып саналады. Ол бұрын тек қысқаша бір тарауға біріктіріліп, дүние жүзінің әлеуметтік- экономикалық географиясы құрамында ғана болса, қазіргі таңда еліміздің тәуелсіздік алып, бұрынғы саяси және экономикалық жүйеден бас тартып, мүлде жаңа даму жолына түсуі, жалпы дүниежүзілік адамзат қоғамының бүгінгі таңда күрделі саяси, әлеуметтік – экономикалық дамуы бүгінгі әлемдегі сан- салалы инетеграциялық байланыстар - өзге де қолға алынып, оқытыла бастаған қоғамдық ғылымдармен қатарында.

Тарихи география - дүние жүзі саяси картасының қалыптасуын, яғни мемлекеттердің пайда болуы, алғашқы , орта және жаңа дәуірдегі мемлекеттердің тарих сахнасына шығып, өмір сүруін (қысқаша), олардың тарихи уақыты мен саяси – географиялық орналасуын, сонымен бірге қазіргі дүние жүзінің саяси картасын: мемлекеттердің саны, көптүрлілігі, оларды топтастыру және типке бөлу, дүние жүзі елдерінің мемлекеттік – саяси құрылысын, халықаралық қатынастар, оның дүние жүзі картасына әсерін және мемлекеттердің геосаяси жағдайларын, сондай- ақ бұл тұрғыда егемен Қазақстан Республикасының геосаяси жағдайы мен сыртқы саясаты, ұстанған бағыт- бағдарын қарастырады.