Тарих-и Шаһрухи

«Тарих-и Шаһрухи» – Нияз Мұхаммед бен Ашур Мұхаммед Қоқандидің (әдеби бүркеншік аты – Нийаз) тәжік тілінде жазған тарихи шығармасы. Н. Пантусовтың басылымында да «Тарих-и Шаһрухи» деп көрсетілген. Бірақ, автордың еңбегінде: «Тарих-и Шаһрухийа» немесе «Тарих-и Саид Мұхаммад Худаяр хани» деп аталады.

Оның авторы Қоқан ханы әскерінің қатарында болған. «Тарих-и Шаһрухи» 1871 – 72 ж. Қоқан ханы Худаярдың тапсыруымен жазылды. Еңбекте Қоқанның алғашқы ханы Шахрухтан (1721/22 ж. қайтыс болған) бастап, шығарма аяқталғанға дейінгі кезең тарихы қамтылады. Сонымен қатар онда Қоқан хандығы мен қазақтардың қатынасы баяндалады. «Тарих-и Шаһрухиді» 1885 ж. Н.Н. Пантусов Қазанда бастырып шығарды. Оның қысқарған үзінді нұсқасын В.В. Бартольд орыс тіліне аударды. Хафиз-и Абрудың бір шығармасы да «Тарих-и Шаhрух» деп аталады. Онда Әмір Темір әулетінен шыққан Шаhрухтың 1413 жылға дейінгі тарихы әңгімеленеді.