Тобыл наменгерлігі

Тобыл наменгерлігі — 1782-1796 жж. Сібір аумағындағы әкімшілік-аумақтық бірлік.

Тобыл наменгерлігі
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел	Ресей империясы
Әкімшілік орталығы	Тобыл
Тарихы мен географиясы
Құрылған уақыты	30 қаңтар 1782
Таратылған уақыты	23 желтоқсан 1796
Тұрғындары
Тұрғыны	514700 адам (1785)
Тобыл наменгерлігі Ортаққорда

Тарихы

1782 ж. 19 қаңтардағы №15327 «Тобыл және Томбы екі облысынан Тобыл Наменгерлігін құру туралы және оларды уездерге бөлу туралы» атаулы қаулысымен таратылған Тобыл шет аймағының аумағынан құрылды.

1785 жылы Тобыл наменгерлігі екі облыстан: Тобыл және Томбыдан тұрды.

Тобыл облысына 10 уез кіреді:

• Березов
• Есіл
• Қорған
• Омбы
• Сургут
• Тара
• Тобыл
• Турин
• Түмен
• Яулытура
• Пелым бейуезді қаласы (Турин уезі)
• Есіл шебін құрайтын 11 бекініс (Қорған, Есіл және Омбы уездерінің оңтүстік шекарасы)

Томбы облысына 6 уез кірді:

• Ашына
• Енисей
• Қайың
• Нарым
• Томбы
• Тұрухан

Тобыл облысында келесі қалалар: Омбы - Омбы бекінісінен, Есіл - Коркина қала жанындағы ауылынан, Қорған - Қорған қала жанындағы ауылынан (Царево Городище қала жанындағы ауылы), Яулытура - Яулытура бекінісінен қайта құрылды.

1796 жылы Тобыл наменгерлігі таратылды. Наменгерліктің аумағы жаңадан құрылған Тобыл губерниясына берілді.

Наменгерліктің жетекшілері

Генерал-губернаторлар

• 1781—1788 — Кашкин Евгений Петрович, генерал-поручик
• 1789—1796 — Волков Алексей Андреевич, генерал-поручик

Наменгерліктің басшылары

Тегі, аты, әкесінің аты	Атағы, шені, лауазымы	Лауазымды орындау уақыты
Осипов Григорий Михайлович	генерал-майор	1781—21.09.1783
Желтухин Федор Федорович	статтық кеңесші	13.12.1784—18.05.1785
Протопопов Сергей Иванович	статтық кеңесші	18.05.1785—15.01.1787
Алябьев Александр Васильевич	нақты статтық кеңесші	25.03.1787—1795
Толстой Александр Григорьевич	нақты статтық кеңесші	1795—1797

Әдебиет

• Губерниялық қызметкер немесе генерал-губернаторлардың, басшыларының, билеушінің поручиктерінің, қылмыстық және азаматтық палаталардың төрағалары мен 47 наменгерліктегі (губерниялардағы) ақсүйек көшбасшылардың тізімі. (1777—1796 ж.) / Құрастырған кінәз Н.Түркістанов. — Санкт-Петербург: типография В. В. Нусвальта, 1869
• Бұрынғы Тобыл наменгерлігі туралы. 1782—1797 жылдары. Н. А. Абрамов. «Катков пен Ко» университеттік баспахана. Мәскеу. 1869
• Түмен облысының әкімшілік-аумақтық бөлінуі (XVII-XX ғғ.) / В. П. Петрова — Түмен, 2003. — Б. 14. — 304 б. — 1000 таралым. — ISBN 5-87591-025-9.