Тілдін ауысуы

Тілдін ауысуы орыс смена языка — ана тілінін басқа тілге ауысуы. Тілдің ауысуы индивидуалдық (егер жеке адамдар өзінін ана тілін басқа тілмен ауыстырса) немесе үжымдық (егер тұтас ұжым өз ана тілін басқа тілмен ауыстырса) болуы мүмкін. Тілдің ауысуынын негізгі алғы шарты жаппай қостілділікке ауысу болып табылады. Тілдің ауысуы процесі ерікті болмайды, оған қашанда саяси, экономикалық, мәдени т. б. жағдайларға байланысты туған әр түрлі қысым ықпалын тигізеді. Тілдін ауысуын тудыратын себепкер: сөйлеушілердің территориялық базасынын болмауы, тілдің қолданылу аясының тарылуы (алдымен қалалық жер де, артынан жергілікті жерлер де), бір тілде сөйлеушілердін азаюы, керісінше, екі тілде сөйлеушілердін көбеюі, қоныс аудару, жаһандастыру, индустриаландыру, демографиялық өзгерістер, урбанизация, білім саласындағы тіл саясаты т. б.

• Мысалы, Цин империясы құлаған соң (1911 ж.) Манжурияға қытайлықтардың көптеп қоныс аударуы манжурлықтардың өз ана тілін қытай тілімен ауыстыруына алып келді. 1989 ж. санақ бойынша

Кеңестер Одағында еврейлердін 86,62%, ительмендердін 81,26% тілдерің ауыстырған. Осындай жағдай басқа да кейбір елдерде байқалады.