Төле би (Жамбыл облысы)
Төле би (1992 жылға дейін — Новотроицкое)[2] — Жамбыл облысы, Шу ауданының және өзімен аттас ауылдық округінің орталығы. Тұрғыны 20,2 мың адам (2010)[3]. Ауылда 5 мектеп, 6 балабақша бар. Шу өзенінің сол жағасында орналасқан. Атау қазақтың қоғам қайраткері, шешен, Ұлы жүздің бас биі, Төле бидің есімін мәңгі есте қалдыру мақсатымен берілген. Жанұя саны 3962.
| Ауыл | |
| Төле би | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
аудан орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Ауылдық округі | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
43°40′36″ с. е. 73°45′43″ ш. б. / 43.6768083° с. е. 73.7620056° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 43°40′36″ с. е. 73°45′43″ ш. б. / 43.6768083° с. е. 73.7620056° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Бұрынғы атаулары |
Новотроицкое |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
19 949[1] адам (2023) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+7 72638 |
| Автомобиль коды |
08 |
Төле би шекарасы
| |
Басқа мағыналар үшін Төле би (айрық) деген бетті қараңыз.Экономикасы
өңдеуАуылда мал шаруашылығы, оның ішінде қой, ірі-қара өсіру қолға алынған. Егістік алқаптары бар. Қарбыз, қауын, қызанақ, қияр өсіріледі.
Ғимараттар
өңдеуАудандық музей
өңдеу
Аудандық музей ғимараты өткен ғасырдың 1914 жылы шіркеу ретінде бой көтерген. Кейін белгісіз себептермен кинотеатр, кафе сияқты ойын-сауық отауы да болыпты. 1998 жылдан бері Мұражай үйі.
Төле би мешіті
өңдеу
Мешіт аудан тұрғындарының жәрдемімен салынған. Мешіт «Төле би» деп аталады. Мешіт құрылысы 1998 жылы толықтай аяқталды. Көлемі 500 кісіге шағымдалған. Мешіттің медресесі бар.
Ескерткіштер
өңдеуТөле би Әлібекұлы ескерткіші
өңдеуТөле би ескерткіші 1993 жылы Шу ауданының Төле би ауылында орнатылды. Төле би Әлібекұлы (1663-1756) – қазақ халқының бірлігін нығайтуға үлес қосқан атақты би, мемлекет қайраткері. Ол Қазыбек және Әйтеке билермен бірлесе отырып, Ұлы Даланың қатал заңын бір жүйеге келтіріп, оны жаңа жағдайдағы тіршілікке сәйкес бай мазмұн мен түр беріп қайта түзді. «Жеті жарғы» атанған түзілген құжатта ертеден келе жатқан дала демократиясы ескеріліп, жаңаша көзқараста жер мен жесір дауы, құн мәселесі, т.б. әділ шешімін тапты.
Балуан Шолақ ескерткіші
өңдеу
2011 жылы Шу ауданының құрылғанына 80 жыл толуына және Шу қаласының 50 жылдығы мерейтойы қарсаңында қазақтың біртуар ұлы атақты балуан, әнші, композитор, қазақтың атақты ақыны, Қазақстанда цирк өнерінің негізін салушы ақын Балуан Шолақтың (Нұрмағамбет Баймырзаұлы) (1864-1919 жж.) құрметіне ескерткіш тұрғызылды. 20 метрлік биік ескерткіш 2011 жылы Төле би ауылында салтанатты түрде ашылды.
Халқы
өңдеу1999 жылы тұрғындар саны 17860 адам болса, 2009 жылы 19000 адамды құрады.[4]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ О пpисвоении наименований и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан
- ↑ http://www.hibatulla.kz/ru/mosque.php?id=18 Мұрағатталған 22 желтоқсанның 2015 жылы.
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |