Төрт сыныпты қалалық училище

Төрт сыныпты қалалық училище, 1875 жылы Ресей өкіметінің оқу саласында жүргізген реформасына сәйкес шет аймақтарда – Еділ бойы мен Орал, Сібір мен Қазақстан далаларында ашылды.

Сипаттама

Оның бірінші басқышы 4 сыныптық бастауыш білім беруге арналды. Алғашқы екі жылы дайындық сыныбы аталынды, 3 – 4-сыныптарда бастауыш білім берілді. Училищенің екінші басқышында оқушылар 4 жыл оқып, орта білім алып шығатын болды. Онда орыс тілі, арифметика, география, ислам сабағы, шығыс тілдері (парсы, шағатай, кейін татар) жүргізілді. Мұнымен қоса медициналық алғашқы білім – шешекке қарсы егу үйретілген. Мұғалімдер негізінен орыс тілді адамдар болып, діни сабақтан басқасы орысша өтті. 1884 жылдан училищелер аралас тілді болды. Оқушылар орыс тілімен қоса татар және қазақ тілін де оқыды. 1912 жылдан училище Төрт сыныптық жоғары бастауыш училищесі деп аталып, ол 1917 жылға дейін қызмет етті.

Ережесі

Училищенің ережесі бойынша 1-класта орыс және татар (немесе қазақ) әліппесі екі тілде оқытылды. 2-жылда ислам діні – иман-шарт, әптиек оқытылды. Арифметикадан санауды үйретті. 2-сыныпта – 1-жылы ислам дінінің шарттары, орыс және татар (немесе татар) грамматикасы, екі тілде таза жазуға үйретілді. 2-жылы Құран сүрелерін түсіндіру, тексті жеңіл түрде аудартып үйрету, төрт амалды есептер шығаруға машықтандырылды. 3-сыныпта мыңға дейінгі сандар мен төрт амалды есеп шығару, заң істері үйретілді. 4-сыныпта оқушылар екі тілде шығарма жазуға, іс қағаздарын жүргізуге үйренді, сондай-ақ шариғат заңдарынан бастауыш білім берілді.