Фритредерлік саясат

Фритредерлік саясат - мемлекеттік жеке кәсіпорындық қызметке араласпауын және сауда бостандығын талапететін өндірістік буржуазияның экономикалық теория мен саясатындағы бағыт. Фритредерлік-ішкі рынокқа шетел капиталы мен қызметтерді енгізуді қолдайтын мемлекеттің еркін сауда саясаты. Фритредерлік ХVІІІ ғасырда Ұлыбританияда пайда болды. Еркін сауданы бірінші болып жақтаған Н. Барбон болды, кейіннен А. Смит, Д. Рикардо, А. Маршалл ашық қолдады. Еркін сауданы жақтаушылардың аргументтері:

• Фритредерлік еркін саудаға қатысушы елдердің тұрмыс деңгейі мен сапасын көтереді.
• Фритредерлік бəсекенің дамуына жағдайлар жасап, отандық өндірушілердің жаңа, сапалы тауарлар өндіруге ынтасын көтереді.
• Фритредерлік жаңа рыноктардың дамуына мүмкіндік тудырады.
• Фритредерлік өндірістік ресурстардың елдер арасында оңтайлы бөлінуін қамтамасыз етеді. Протекционистер жəне фритредерліктердің көзқарастарын салыстыра келе, мынадай тұжырым жасауға болады: протекционистер қысқа мерзімді мүдделерді көздейді, фритредерліктер ұзақ мерзімді мақсаттарға негізделеді. Алайда нақты елге протекционизм тиімді, ал фритредерлік зиян деп немесе, керісінше айтуға болмайды. Итальян экономисі В. Парето айтқандай: «Қандай да бір елдің белгілі бір уақыт мерзімінде өзінің экономикалық жəне əлеуметтік жағдайын біле отырып, ол елге сол уақытта қандай саясаттың қажет екенін анықтап алуы қажет – протекционистік пе, əлде еркін сауда ма?».