Хассий
Хассий (лат. Hassium; Hs) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 8 топ, 7 периодтың химиялық элементі. Реттік нөмірі – 108, атомдық массасы – 269. Тұрақсыз радиоактивті элемент.
| |||||
| Атом қасиеті | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Атауы, символ, нөмірі |
Хассий, 108 | ||||
| Топ типі | |||||
| Топ, период, блок |
8, 7, d | ||||
| Атомдық масса (молярлық масса) | |||||
| Электрондық конфигурация |
[Rn]5f146d67s2 | ||||
| Қабықшалар бойынша электрондар |
2, 8, 18, 32, 32, 14, 2 | ||||
| Атом радиусы |
126 пм | ||||
| Химиялық қасиеттері | |||||
| Ковалентті радиус |
134 пм | ||||
| Тотығу дәрежелері |
(+2), (+3), (+4), (+6), +8 | ||||
| Иондалу энергиясы |
1-ші: 733,3 кДж/моль (эВ)
| ||||
| Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||
| Термодинамикалық фаза | |||||
| Тығыздық (қ.ж.) |
40.7 (болжам) г • см -3 г/см³ | ||||
| Жай заттың кристаллдық торы | |||||
| Тор құрылымы |
алтыбұрышты | ||||
| Басқа да қасиеттері | |||||
| CAS нөмірі |
54037-57-9 | ||||
Hassium (Hs)
Хассий 1984 жылы Германияда Дармштадт қаласындағы Ауыр иондарды зерттеу орталығында (нем. Gesellschaft für Schwerionenforschung, GSI) ашылған.
Элементтің атын бастапқы кезде сергений (sergenium, Sg) деп қойған (Жібек жолындағы Серика қаласының атымен). Сосын атын оттоганий (ottohahnium, Oh) деп қоятын болды (ядроның бөлінуін ашқан ғалым Отто Ганның құрметіне). 1994 ж. IUPAC химиктары элементтің атын ганий (hahnium, Hn) деп қоюға ұсыныс берді. Бірақ 1997 ж, неміс жерінің атымен (Hassia — Дармштадттың латынша аты) элементтің атын өзгертіп Хассий (Hassium, Hs) деп қойды.
Белгілі изотоптар
өңдеу| Изотоп | Массасы | Жартылай ыдырау мерзімі | Ыдырау түрі |
|---|---|---|---|
| 264Hs | 264 | ≈0,8 мс | α-ыдырау 260Sg; спонтанды бөліну |
| 265Hs | 265 | 2,0 мс | α-ыдырау 261Sg |
| 266Hs | 266 | 2,3 мс | α-ыдырау 262Sg |
| 267Hs | 267 | 52 мс | α-ыдырау 263Sg |
| 269Hs | 269 | 9,7 с | α-ыдырау 265Sg |
| 270Hs | 270 | 3,6 с; ≈22 с |
α-ыдырау 266Sg |
| 275Hs | 275 | 0,15 с | α-ыдырау 271Sg |
Тағы қараңыз
өңдеуСыртқы сілтемелер
өңдеу| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Hassium |
- Хассий на Webelements
- О синтезе элемента на сайте ОИЯИ Мұрағатталған 12 тамыздың 2007 жылы.
- Магический хассий-270 оказался долгожителем Мұрағатталған 19 ақпанның 2010 жылы.
Дереккөздер
өңдеу- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998