Хассий (лат. Hassium; Hs) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 8 топ, 7 периодтың химиялық элементі. Реттік нөмірі – 108, атомдық массасы – 269. Тұрақсыз радиоактивті элемент.

108 БорийХассийМейтнерий
Os

Hs

(Uhb)
Периодическая система элементовСутегіГелийЛитийБериллийБор (элемент)КөміртекАзотОттекФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКүкіртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитан (элемент)ВанадийХромМарганецТемірКобальтНикельМысМырышГаллийГерманийКүшәнСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКүмісКадмийИндийҚалайыСүрмеТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕуропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТантал (элемент)ВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынСынапТаллийҚорғасынВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннессинОганесон
Периодическая система элементов
108Hs
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі

Хассий, 108

Топ типі

Ауыр металдар

Топ, период, блок

8, 7, d

Атомдық масса
(молярлық масса)

[269] м. а. б. (г/моль)

Электрондық конфигурация

[Rn]5f146d67s2

Қабықшалар бойынша электрондар

2, 8, 18, 32, 32, 14, 2

Атом радиусы

126 пм

Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус

134 пм

Тотығу дәрежелері

(+2), (+3), (+4), (+6), +8

Иондалу энергиясы

1-ші: 733,3 кДж/моль (эВ)
2-ші: 1760 кДж/моль (эВ)
3-ші: 2830 кДж/моль (эВ)

Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза

Қатты дене

Тығыздық (қ.ж.)

40.7 (болжам) г • см -3 г/см³

Жай заттың кристаллдық торы
Тор құрылымы

алтыбұрышты

Басқа да қасиеттері
CAS нөмірі

54037-57-9

Хассий
Hassium (Hs)

Хассий 1984 жылы Германияда Дармштадт қаласындағы Ауыр иондарды зерттеу орталығында (нем. Gesellschaft für Schwerionenforschung, GSI) ашылған.

Элементтің атын бастапқы кезде сергений (sergenium, Sg) деп қойған (Жібек жолындағы Серика қаласының атымен). Сосын атын оттоганий (ottohahnium, Oh) деп қоятын болды (ядроның бөлінуін ашқан ғалым Отто Ганның құрметіне). 1994 ж. IUPAC химиктары элементтің атын ганий (hahnium, Hn) деп қоюға ұсыныс берді. Бірақ 1997 ж, неміс жерінің атымен (Hassia — Дармштадттың латынша аты) элементтің атын өзгертіп Хассий (Hassium, Hs) деп қойды.

Белгілі изотоптар

өңдеу
Изотоп Массасы Жартылай ыдырау мерзімі Ыдырау түрі
264Hs 264 ≈0,8 мс α-ыдырау 260Sg;
спонтанды бөліну
265Hs 265 2,0 мс α-ыдырау 261Sg
266Hs 266 2,3 мс α-ыдырау 262Sg
267Hs 267 52 мс α-ыдырау 263Sg
269Hs 269 9,7 с α-ыдырау 265Sg
270Hs 270 3,6 с;
≈22 с
α-ыдырау 266Sg
275Hs 275 0,15 с α-ыдырау 271Sg

Тағы қараңыз

өңдеу

Сыртқы сілтемелер

өңдеу
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Hassium

Дереккөздер

өңдеу
  • “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998