Хиуаз (2018 жылға дейін Дәшін)[1]Атырау облысы Құрманғазы ауданындағы ауыл, Жаңаталап ауылдық округінің орталығы.

Ауыл
Хиуаз
Әкімшілігі
Ел

 Қазақстан

Статусы

Ауылдық округ орталығы

Облысы

Атырау

Ауданы

Құрманғазы

Ауылдық округ

Жаңаталап

Тарихы мен географиясы
Координаттары

46°36′39″ с. е. 49°03′30″ ш. б. / 46.61083° с. е. 49.05833° ш. б. / 46.61083; 49.05833 (G) (O) (Я)Координаттар: 46°36′39″ с. е. 49°03′30″ ш. б. / 46.61083° с. е. 49.05833° ш. б. / 46.61083; 49.05833 (G) (O) (Я)

Бұрынғы атаулары

Дәшін

Тұрғындары
Тұрғыны

3022 адам (2021)

Хиуаз картада
Хиуаз
Хиуаз

Географиялық орны

өңдеу

Аудан орталығы Құрманғазы ауылынан батысқа қарай 16 км жерде Еділ өзенінің Каспий теңізіне құятын тармақтары аралығындағы шөл белдемде орналасқан.

Тарихы

өңдеу

Хиуаз ауылының тарихы ХVIII-ғасырдан басталады. Бұрын бұл жер «Дархан» деп аталған. Мұнда қоныстанған тұрғындар негізінен мал өсіру, сауда-саттықпен, егін шаруашылығымен айналысқан. Дәшін (Хиуаз) ауылының қақ ортасымен Шарон өзені өтеді және оның кішкене салалары бар. Сондай - ақ солтүстігінде үлкен және кіші «Дархан» көлдері бар. Бұл ауылда қазақтың әншісі Мұхиттың әкесі Мерәлі правительдің ордасы (ставкасы) болған.[2]

Атырау облысы әкімдігінің 2018 жылғы 27 ақпандағы № 40 қаулысы және Атырау облыстық мәслихатының 2018 жылғы 16 наурыздағы № 197-VI бірлескен шешімімен Дәшін ауылы - Хиуаз ауылына өзгертілді.[3]

Халқы

өңдеу

1999 жылы тұрғындар саны 2811 адам (1382 ер адам және 1429 әйел адам) болса, 2009 жылы 3009 адамды (1495 ер адам және 1514 әйел адам) құрады.[4]

2021 жылғы санақ қорытындысы бойынша 3022 адамды (1532 ер адам және 1490 әйел адам) құрады.[5]

Әлеуметтік және мәдени нысандары

өңдеу
  • Ы.Алтынсарин атындағы орта мектеп — 1926 жылы бастауыш мектеп ретінде ашылды. Ал 50 – ші жылдардың басында Каганович атындағы 7 жылдық мектебі болып аталған, 1965 – 66 жылдары Ы. Алтынсарин атындағы орта мектеп болды.[6]
  • «Нұрбөбек» бөбекжай-балабақшасы
  • Дәулеткерей атындағы балалар музыка мектебі — 1987 жылы құрылды. Алғашқыда домбыра, қобыз, сырнай сыныптары болса, 1990 жылдан ұлт аспаптар оркестрі сыныбы қосылды.[7]
  • Жаңаталап ауылдық клубы — 2023 жылы наурыз айында 300 орындық қос қабатты жаңа ғимараты пайдалануға берілді.[8]

Ауыл суреттері

өңдеу

Ауыл көшелері

өңдеу
  • Айдынғали Мәлиев көшесі
  • Бейбітшілік көшесі
  • Белжайлау көшесі
  • Дина Нұрпейісова көшесі
  • Егемен Қазақстан көшесі
  • Жастар көшесі
  • Жұмекен Нәжімеденов көшесі
  • Исатай Тайманов көшесі
  • Кеңшағыл көшесі
  • Құбаш Мұхитов көшесі
  • Құмарғали Бисенғалиев көшесі
  • Құрманғазы Сағырбайұлы көшесі
  • Мақаш Бекмұхамбетов көшесі
  • Мақсот Сәрсенов көшесі
  • Мардан Тәжібаев көшесі
  • Нәси Нұрқанаева көшесі
  • Ораз Сәрсенов көшесі
  • Өтежан Рысбаев көшесі
  • Садих Сәрсенғалиев көшесі
  • Сайып Рысқалиев көшесі
  • Тұлпар көшесі
  • Шаку Сәтеков көшесі

Дереккөздер

өңдеу