Хиуаз
Хиуаз (2018 жылға дейін Дәшін)[1] — Атырау облысы Құрманғазы ауданындағы ауыл, Жаңаталап ауылдық округінің орталығы.
| Ауыл | |
| Хиуаз | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
Ауылдық округ орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Ауылдық округ | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
46°36′39″ с. е. 49°03′30″ ш. б. / 46.61083° с. е. 49.05833° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°36′39″ с. е. 49°03′30″ ш. б. / 46.61083° с. е. 49.05833° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Бұрынғы атаулары |
Дәшін |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
▲3022 адам (2021) |
Хиуаз шекарасы
| |
Географиялық орны өңдеу
Аудан орталығы Құрманғазы ауылынан батысқа қарай 16 км жерде Еділ өзенінің Каспий теңізіне құятын тармақтары аралығындағы шөл белдемде орналасқан.
Тарихы өңдеу
Хиуаз ауылының тарихы ХVIII-ғасырдан басталады. Бұрын бұл жер «Дархан» деп аталған. Мұнда қоныстанған тұрғындар негізінен мал өсіру, сауда-саттықпен, егін шаруашылығымен айналысқан. Дәшін (Хиуаз) ауылының қақ ортасымен Шарон өзені өтеді және оның кішкене салалары бар. Сондай - ақ солтүстігінде үлкен және кіші «Дархан» көлдері бар. Бұл ауылда қазақтың әншісі Мұхиттың әкесі Мерәлі правительдің ордасы (ставкасы) болған.[2]
Атырау облысы әкімдігінің 2018 жылғы 27 ақпандағы № 40 қаулысы және Атырау облыстық мәслихатының 2018 жылғы 16 наурыздағы № 197-VI бірлескен шешімімен Дәшін ауылы - Хиуаз ауылына өзгертілді.[3]
Халқы өңдеу
1999 жылы тұрғындар саны 2811 адам (1382 ер адам және 1429 әйел адам) болса, 2009 жылы 3009 адамды (1495 ер адам және 1514 әйел адам) құрады.[4]
2021 жылғы санақ қорытындысы бойынша 3022 адамды (1532 ер адам және 1490 әйел адам) құрады.[5]
Әлеуметтік және мәдени нысандары өңдеу
- Ы.Алтынсарин атындағы орта мектеп — 1926 жылы бастауыш мектеп ретінде ашылды. Ал 50 – ші жылдардың басында Каганович атындағы 7 жылдық мектебі болып аталған, 1965 – 66 жылдары Ы. Алтынсарин атындағы орта мектеп болды.[6]
- «Нұрбөбек» бөбекжай-балабақшасы
- Дәулеткерей атындағы балалар музыка мектебі — 1987 жылы құрылды. Алғашқыда домбыра, қобыз, сырнай сыныптары болса, 1990 жылдан ұлт аспаптар оркестрі сыныбы қосылды.[7]
- Жаңаталап ауылдық клубы — 2023 жылы наурыз айында 300 орындық қос қабатты жаңа ғимараты пайдалануға берілді.[8]
Ауыл суреттері өңдеу
-
Хиуаз ауылы -
Хиуаз ауылы -
Хиуаз ауылы
Ауыл көшелері өңдеу
- Айдынғали Мәлиев көшесі
- Бейбітшілік көшесі
- Белжайлау көшесі
- Дина Нұрпейісова көшесі
- Егемен Қазақстан көшесі
- Жастар көшесі
- Жұмекен Нәжімеденов көшесі
- Исатай Тайманов көшесі
- Кеңшағыл көшесі
- Құбаш Мұхитов көшесі
- Құмарғали Бисенғалиев көшесі
- Құрманғазы Сағырбайұлы көшесі
- Мақаш Бекмұхамбетов көшесі
- Мақсот Сәрсенов көшесі
- Мардан Тәжібаев көшесі
- Нәси Нұрқанаева көшесі
- Ораз Сәрсенов көшесі
- Өтежан Рысбаев көшесі
- Садих Сәрсенғалиев көшесі
- Сайып Рысқалиев көшесі
- Тұлпар көшесі
- Шаку Сәтеков көшесі
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Атырау облысы Құрманғазы ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы
- ↑ Киелі мекен, қасиетті өлке -Құрманғазы. Ағатай баспасы, Атырау-1920 ж. ISBN 978-601-7861-86-5
- ↑ https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V18T0004087
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- ↑ https://altynsarin.kurmangazy-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Мұрағатталған 24 қыркүйектің 2021 жылы. Тарихы
- ↑ Құрманғазы ауданы. Шежіре. - Алматы: "Арыс" баспасы, 2008. - 312 бет + 16 бет түрлі-түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-535-7
- ↑ Құрманғазы ауданында жаңа мәдениет үйі пайдалануға берілді