Шампан — Арден

фр. Champagne-Ardenne
(Аймақ туы)	(Аймақ елтаңбасы)
Орналасуы
Статусы	Франция аймағы
	Әкімшілік
Астанасы	Шалон-ан-Шампан
Ірі қалалары	Реймс; Шарлевиль-Мезьер; Труа; Шомон
Кеңес президенті	Жан-Поль Баши; (2010—2015, Басқа солшылдар)
Департаменттер	Об (10); Арденна (08); Жоғарғы Марна (52); Марна (51)
	Статистика
Халқы	(19 орын)
* 01.01.2011 жыл; (бағалаулар бойынша)	▲ 1336053
* 08.03.[[]]; (санақ бойынша)
* Тығыздығы ()	52/км²
Жер аумағы1	25606 км²
Уақыт белдеуі	+1; жазда +2
ISO	FR-G
Сайты	cr-champagne-ardenne.fr
	1 Өзен, су, көлдерді және ауданы 1 км² астам мұздықтарды, сондай-ақ өзендердің эстуарийлерін санамағандаға жер реестрі бойынша.

Шампан — Арден (фр. Champagne-Ardenne) — Францияның солтүстік-шығысындағы бұрынғы аймақ. 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап Гранд-Эст аймағының құрамына кіреді. Бұл аймақ солтүстігінде Бельгиямен, батысында Пикардия және Иль-де-Франспен, оңтүстігінде Бургундиямен, шығысында Франше-Конте және Лотарингиямен шектеседі.

1 336 053 тұрғыны бар (2011) аймақ Франциядағы халқы ең аз бес аймақтың бірі болды және 1999 және 2006 жылдар аралығында халық санының төмендеуі тіркелген жалғыз аймақ болды. Реймс (218 000 тұрғын) және Труа (130 000 тұрғын) қалаларының халқы көбірек және маңыздырақ болғанына қарамастан, аймақтың әкімшілік орталығы Шалон-ан-Шампан қаласы болды.

Жалпы ауданы 25 606 шаршы шақырым Шампан — Арден аймағының рельефінде әктас топырақты жазық жер бедері бар, ол «шампан крайузы» («Champagne crayeuse») деп аталады, сонымен қатар солтүстіктегі арден жотасының таулы аймақтары бар. Аймақта атақты шампан жүзімдіктері орналасқан.

География

Аумағы 25606 км². Ол арқылы Сена, Марна және Эн өзендері ағып өтеді. Ең үлкен қаласы — Реймс.

Аймақтың тарихы

Вальмидегі диірмен, 1792

Шампан — Арден аймағының атауы оның қалыптасуы кезінде тарихи Шампан аймағы жерінің көп бөлігін, сондай-ақ Арденна тау жотасының маңындағы Маас өзенінің аңғарында орналасқан бірнеше шағын аудандарды қамтығанымен түсіндіріледі.

Ежелгі заманнан бері Шампан — Арден аймағы көптеген маңызды тарихи оқиғалармен ерекшеленді:

Романдық дәуірде Реймс қаласы (ол кезде Durocortorum) негізгі көлік жолдарының қиылысында болды және Римнің солтүстігіндегі халқы ең көп қала болған;
Ерте орта ғасырларда Рождество күні 496 (әртүрлі деректер бойынша 496-дан 506-ға дейін) Меровингтер әулетінен шыққан франктердің ұлы королі I Хловинг Реймстегі ерте христиан кафедралдық соборында Сент Ремигийдің қолымен шомылдыру рәсімінен өтті. Содан бері Реймс X Карлға дейінгі Францияның барлық патшалары тәж киген қала болды;
999 жылы Реймс архиепископы Герберт Орильяктық II Сильвестр атымен Рим папасы болып сайланды; ол Қасиетті Рим императоры III Оттонның досы болды;
XII—XIV ғасырлардың аяғында Шампан провинциясы өзінің жәрмеңкелерімен танымал болды: Ланьи-сюр-Марн (қазіргі Иль-де-Франс аймағының аумағында), Провен, Труа және Бар-сюр-Об қалаларында, Римге баратын екі негізгі зиярат ету жолында орналасқан;
1792 жылы 20 қыркүйекте Вальми шайқасы болды; жас Француз Республикасының алғашқы әскери жеңісі;
1814 жылы Наполеонның алты күндік соғысы;
1870 жылы француз-пруссия соғысының ең атақты шайқасы Арденнедегі Седан шайқасы болды;
Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде Арденна арқылы жау әскерлерінің басып кіруі болды (Пруссия тақ мұрагерінің штаб-пәтері Шарлевилль қаласында орналасқан, бұл біздің уақытта жойылған), ал әскери іс-қимылдар театры Марнадағы бірінші шайқас кезінде (1914 жылы) және 1918 жылы Марнадағы екінші шайқас кезінде Шампан жері;
Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде фашистік әскерлер Арденнаға басып кірді және 1940 жылы кескілескен шайқастар болды (француздардың жеңілуі); 1944 жылы бұл жерлерде Арден операциясы өтті;
Реймс соборында Франция мен Германия арасындағы татуласу рәсімі өтті, оған Франция президенті Шарль де Голль мен Германия канцлері Конрад Аденауэр қатысты; рәсімді кардинал Франсуа Марти дәріптеді;
1996 жылы Рим Папасы II Иоанн Павел король I Хловингпен оның әскерлерінің Сент Ремигийдің шомылдыру рәсімінен өткеніне 1500 жыл толуына орай Реймске барды.

Әкімшілік бөлініс

Аймақ төрт департаменттен тұрады: Арденне, Об, Марна және Жоғарғы Марна.

Көлік жүйесі

Автомобиль жолдары

Аймақтың автомобиль жолдары желісінің жалпы ұзындығы 560 шақырымды құрайды. Бес негізгі бағыт бар:

А4 Париж — Страсбург тас жолы Реймс агломерациясы арқылы өтеді;
А5 Париж — Шомон тас жолы Труа және Шомон арқылы өтеді;
A26 Кале — Труа тас жолы Реймс және Шалон-ан-Шампан арқылы өтеді (A4-пен ортақ) және Труа маңындағы A5-ке қосылады;
А34 Шарлевиль-Мезьер — Реймс тас жолы. Қаланың шетінде Рокруа бағытында және одан әрі Бельгиямен шекараға дейін филиал салынуда.
А203 Шарлевиль-Мезьер — Седан тас жолы. Бұл тегін бағыт A34 автожолының жалғасы болып табылады.

Теміржол көлігі

Теміржол желісі негізінен үш бағыт бойынша қызмет етеді:

Париж — Страсбург, Париждегі Гар-де-л'Эсттен бастап, Марна аңғарынан кейін, Эперне, Шалон-ан-Шампан және Витри-ле-Франсуа арқылы жалғасады. 2007 жылы 10 маусымда осы бағытта екінші желі — жоғары жылдамдықты арнайы LGV бағыты ашылды, оның бағыты солтүстікке бұрылады және Реймс жолаушыларына қызмет көрсету үшін Безанн коммунасында жаңа Шампан — Арден вокзалы салынды, Реймс қаласының маңы;
Париж — Шарлевиль-Мезьер — Седан, мұнда TGV жүрдек пойыздары Эперне, Реймс және Ретель қалаларына қызмет көрсетеді;
Париж — Базель Сена аңғарының бойымен Ромийи-сюр-Сен, Труа, Шомон және Лангр арқылы өтеді. Бұл темір жол желісі SNCF басқарушы компаниясының үнемдеу саясатына байланысты электрлендірілмеген және жаңа TGV Париж-Дижон-Базель желісіне жол береді немесе жақын арада электрлендіріледі;
Лилль — Страсбург Шарлевиль-Мезьер пен Седанға қызмет көрсетеді.

Мәдениет және туризм

Аймақта ресми тіркелген 291 туристік қонақ үй (8000 бөлме)
152 шағын қонақ үйлер B&B принципі бойынша
19 мұражай, 92 кинотеатр, 16 театр, 10 гольф алаңы
650 шақырым су жолы және 8 су қоймасы (соның ішінде Еуропадағы ең үлкен Лак ду Дер-Шантекок көлі)

Туристерді аймаққа негізінен Шампанның бай тарихи өткені, сондай-ақ тамаша жүзімдіктер мен шарап жертөлелері (соның ішінде жарқыраған шампан) тартады. Бұл аймақта мәдени мұраға және гастрономияға назар аударатын әртүрлі туристік маршруттар дамыды: ежелгі үйлері бар Труа, монастырьі мен өзені бар Шалон-ан-Шампан, айбынды бекініс қабырғасы бар Лангрес, шарап жертөлелері бар Эперне, Марна мен Мьюзе, Седан өзендері аңғарлары және оның Еуропадағы ең үлкен сарайы, соборы бар Реймс, сондай-ақ Шарль де Голль құрметіне арналған мемориалы бар Коломбе-ле-де-Эглиз.

Табиғат әуесқойлары Монтень-де-Реймс табиғи саябағына барады, мұнда сирек кездесетін буктың ең үлкен популяциясы «faux de Verzy» орманында кездеседі.

Шарлевиль-Мезьер қаласында Дүниежүзілік қуыршақ театрларының фестивалі тұрақты түрде өтеді.

Сілтемелер

Шампан — Арден аймағы УикисаяхаттаМұрағатталған 18 тамыздың 2016 жылы.
Шампан - Арден аймақтық кеңесінің сайтыМұрағатталған 12 ақпанның 2006 жылы.
Шампан — Арден аймағындағы туризмМұрағатталған 15 наурыздың 2012 жылы.
Foret d'Orient табиғи саябағы