Шунттау
Шунттау немесе Шунт орнату (ағыл. «shunt» — тармақталу) – шунт жүйесі арқылы ағзадағы жолдар мен зақымдалған қан тамырларды айналып өтетін қосымша жолды жасау тәсілі.
Шунт орнату қан тамырларға шунтты қою ота жасалуы. Сонымен қатар бұл операция асқорыту жолдарында, орталық ми жүйесінің цистерналарына да жасалуы мүмкін.
Қан тамарларға шунт орнату
өңдеуШунт орнату тарылған қан тамырларды айналып өтуге арналған шунтты орнатып, артериядағы қан айналымды қалыпқа келтіреді. Қалыпты жағдайда артерияның ішкі қабаты еш шорлары (нарост) және бөгетсіз, тегіс болуы қажет, бірақ көптеген жағдайда адамдардың өмірі бойы қан тамырлардың ішкі қабатында атеросклеротикалық түйіндер пайда болады, ол атеросклероз дамуына әкеледі. Ол қан тамырлардың саңылауын тарылтып, ағзада және тіндерде қан айналымды бұзады. Түйіндердің мөлшері мен саны өскен сайын, қан тамырлардың саңылауы толығымен жабылады, бұл ағзалар мен тіндердің некрозына әкеледі. Әдетте, шунт орнату жүректің коронарлы ауруы кезінде жүргізіледі, коронарлы артериялар – жүректі қоректендіріп, қанмен қамтамасыз ететін басты қан тамырлар атеросклерозбен зақымдалады. Бірақ шунтты орнату – перефириялық қан тамырлардағы қан айналымды қалпына келтіру үшін де қолданылады (аяқ-қолдағы артериялар).
Операцияға дайындық
өңдеуОперация алдында дәрігер науқасты толық тексеріп, симптомдарын, оның шағымдарын тыңдайды, артериялардың және қан тамырлардың пульсациясына ерекше көңіл бөледі. Тексерген соң, зерттеудің инвазивті емес түрі белгіленеді:
1. Дуплексті ультрадыбыстық зерттеу;
2. Магнитті-резонансты ангиография;
3. Контрастылы рентген
Операция жасауға көрсеткіштер
өңдеуАтеросклероз ауруының симптомдары (соның ішінде жүректің ишемиялық ауруы, аневризмалар) шунтты орнату операциясына негізгі көрсеткіш болып табылады, сонымен қатар бұл операция стенттілеу немесе ангиопластика операцияларын жасауға мүмкіндік болмағанда жасалады.
Операцияны жасау техникасы
өңдеуОперация жалпы анестизиямен жүргізіледі. Шунтқа арналған материал ретінде жамбас көк тамырының теріастылық тілімін алады. Оның кесілетін диаметрі айтарлықтай үлкен, ал оның алынған орны қан айналымға еш әсер етпейді, және атеросклероздың даму қаупі болған кезде жамбас көк тамырлары «ең таза» және ауруға ұшырамаған болады. Кейде шунтты синтетикалық материалдардан жасайды. Аортокоронарлы шунт орнатуда ішкі кеуделік немесе сол қолдың тамырын қолданады. Егер шунт ретінде сол қолдың тамырын қолданатын болса, қолдағы қан айналымның бұзылысына әкелу мүмкіндігін анықтау үшін қосымша медициналық тексерулер жүргізіледі. Әдетте донор ретінде белсендігі төмен қолды қолданады, солақайлар үшін – оң қол, оңақайлар үшін – сол қол. Шунт орнату операциясы кезінде шунтты бекітетін тамырдың қасында хирург дәрігер қан айналатын қосымша тілік жасайды. Содан соң зерттеу тексеру тәртібі жүргізіледі (УДЗ, ангиография).
Операциядан кейінгі кезең
өңдеуОперациядан кейінгі кезең 7-14 күн (операциядан кейінгі тыртықтардың жазылуына байланысты). Жарақатты күнделікті таңу керек. Антибиотиктерді, қабынуға қарсы стероидты емес дәрі-дәрмектерді, аналгезиялық дәрілерді, міндетті антикоагулянттар мен дезагреганттарды тағайындаған жөн. Жазылған соң науқас аспирин секілді дәрілерді күнделікті қабылдайды. Бүгінгі күнде коронарлы шунт орнату «алтын стандарт», жүректің артериясындағы қан айналымды қалпына келтіретін ең тиімді әдіс ретінде қарастырылады.
Асқазанға шунт отнату
өңдеуАсқазанға шунт отнату – артық салмақпен күресуге бағытталған әлемдегі ең жиі таралған операция. Қазіргі заманда (2009 жыл) Солтүстік Америкада (АҚШ пен Канада) асқазанға шунт орнату бойынша жылына 200000-ға жуық операция жасалады, және бұл көрсеткіш жыл сайын өсуде. Бұл операция 50 жыл бойы жасалып келеді. Операцияның мағынасы асқазанды екі бөлікке бөліп, тігу, бірінші бөлімі – кішкентай, көлемі 50 мл, екіншісі – үлкен, қалған бөлігі. Кішкентай асқазанға аш ішекті тігеді (асқазан мен ішектің жалғанған жері гастроэнтероанастомоз деп аталады). Кішкентай асқазанның көлемі 50 мл болғандықтан, бұл операциядан соң адам көп көлемде тамақ іше алмайды, аздаған мөлшердегі тамаққа тояды. Сонымен қатар, желінген тамақ басқа жолмен жүреді, үлкен асқазанға түспей, аш ішекке барады. Бұл тамақтың көлемін ғана азайтып қоймай, тағамның сіңірілуін тездетеді. Бұл екі фактордың үйлесуі – тағамның мөлшерін азайтады және сіңірілуңн тездетеді, науқастың 80% артық салмағынан арылуына әкеледі. Бұл операция, асқазанды бандаждаумен қатар, семіруді емдеудегі «алтын стандарт» ретінде қарастырылады.
Дереккөздер
өңдеуhttp://www.ves.ru/shuntingstomach/