Ыстықкөл (қыр. Ысык-Көл) — Солтүстік Тянь-Шаньдағы Күнгей Алатау мен Теріскей Алатау тау жоталарының аралығында, 1608 м биіктікте (Ыстықкөл қазаншұңқырында) орналасқан тұйық көл, Қырғызстан жерінде. Дүние жүзіндегі ірі тау көлдерінің бірі. Аумағы 6236 км², ұзындығы 178 км, ендірек бөлігі – 60 км, ең терең жері – 668 м, орташа тереңдігі – 278 м, көлемі – 1738 км³.

Ыстықкөл
қыр. Ысык-Көл
Морфометрия
Теңiз деңгейiнен биіктігі1609 м
Өлшемі182 × 58 км
Ауданы6236 км²
Көлемі1738 км³
Жағалау сызығының ұзындығы688 км
Тереңдігі702 м
Орташа тереңдігі278 м
Гидрология
Судың тұздылығы5,9 ‰
Су алабы
Суды жинау ауданы15 844 км²
Орналасуы
42°26′00″ с. е. 77°11′00″ ш. б. / 42.4333° с. е. 77.1833° ш. б. / 42.4333; 77.1833 (G) (O) (Я)Координаттар: 42°26′00″ с. е. 77°11′00″ ш. б. / 42.4333° с. е. 77.1833° ш. б. / 42.4333; 77.1833 (G) (O) (Я) (T)
Ел Қырғызстан
АймақЫстықкөл облысы
Ыстықкөл (Қырғызстан)
Ыстықкөл
Ыстықкөл Ортаққорда
Ыстықкөл

Жағалық сызығының ұзындығы – 597 км. Көлге 50-ден астам шағын өзен құяды (олардың жылдық ағыны 3 км³). Ірілері – Жырғалаң, Түп. Ыстықкөл алабының аумағы 21,9 мың км². Жағалары нашар тілімделген, терең шығанақтар шығыс және оңтүстік-шығыс жағалауында ғана кездеседі. Климаты қоңыржай континенттік. Жағалауындағы ауаның температурасы шілдеде 16 – 17°С, қаңтарда –2° – 7°С. Жылдық жауын-шашын мөлшері 110 – 470 мм. Көл бетінен булану мөлшері – 700 мм. Күшті желдер (жылдығы 30 – 40 м/с) әсерінен көлде биіктігі 3 – 4 метрлік толқындар болады. Деңгейінің ауытқу амплитудасы 10 – 50 см. Суының беткі температурасы қаңтарда 2 – 3°С, шілде–тамызда 19 – 20°С. Қыста суы қатпайды, аязды жылдары шығанақтары ғана қатады. Мөлдірлігі – 12 м, тұздығы – 5,8 ‰.

Балықтың 20-дан астам түрі (шабақ, сазан, көкбас, т.б.) бар. Кеме жүзеді.

Көл өңірінде 1958 ж. Ыстықкөл қорығы ұйымдастырылды. Басты порты – Балықшы. Ыстықкөл жағалауы Орталық Азиядағы маңызды рекреациондық аудан: Шолпаната, Жырғалаң, Жетіөгіз, Тамға курорттары, демалыс үйлері, турбазалары ұйымдастырылған.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ Энциклопедиясы, 9 том
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Issyk Kul