Эйяфьядлайокюдль

Эйяфьядлайокюдль (немесе Эйяфьядлайокудль исл. Eyjafjallajökull) — Исландиядағы алтыншы ең ірі мұздығы. Исландияның астанасы Рейкьявик қаласынан шығысқа қарай 125 км (77 миль) қашықтықта орналасқан. Осы мұздықтың астында (және көршілес Мюрдальсйокудль мұздығы бөлігінің астында) жалқы есімсіз, баспасөзде жай Эйяфьядлайокюдль деп аталынатын, конустық пішінді жанартау орналасқан.

Эйяфьядлайокюдль исл. Eyjafjallajökull
Сипаттамасы
Ауданы	шамамен 100 км²
Орналасуы
63°37′ с. е. 19°36′ б. б.63.617° с. е. 19.600° б. б. / 63.617; -19.600
Ел	Исландия
Эйяфьядлайокюдль
Эйяфьядлайокюдль Ортаққорда

Эйяфьядлайёкюдль
Сипаттамасы
Жанартау пішіні	Стратожанартау
Кратер диаметрі	3—4 мың м
Соңғы атқылауы	20 наурыз - маусым айының соңы, 2010 жыл
Биіктігі	1666 м
Орналасуы
63°37′12″ с. е. 19°36′48″ б. б.63.62000° с. е. 19.61333° б. б. / 63.62000; -19.61333
Елдер	Исландия
Эйяфьядлайёкюдль

Шыңның биіктігі 1666 метр, мұздық аумағы шамамен 100 км². Жанартау кратерінің диаметраі 3—4 км (2010 жылға дейін мұздықтармен жабулы болған). Жанартауды қалқан тәрізділерге жатқызады.

Ең жақын ауыл Скоугар, мұздықтың оңтүстік аяқтауында орналасқан. Скоугафосс танымал сарқырамасы орналасқан мұздықтан, өз бастауын Скоугау (исл. Skógá) өзені алады.

Тарихы

Шамамен екі жүз жылдай жанартауды ұйықтап жатқан деп санаған. 1821 жылдың 19 желтоқсанынан бастап 1823 жылдың 1 қаңтарына дейін, бір жыл бойы атқылаған. Жанартаудың атқылауы нәтижесінде Эйяфьядлайокюдль мұздығы апатты күйге ұшырады. Атқылау күші VEI шкаласы бойынша — 2 баллды құрады, тефра көлемі — 4×10⁶ м³.

Жанартаудың соңғы атқылауы жергілікті уақыт бойынша сағат 22:30 және 23:30 аралығында, 2010 жылдың 20 наурызында басталды. Нәтижесінде мұздықтың шығыс бөлігінде шамамен ұзындығы 0,5 км-ге дейін жететін сынық пайда болды. Күлдің үлкен көлемді атылуы туралы деректер тіркелмеген.

2010 жылдың 14 сәуірінде жанартау күлінің үлкен көлемді атылуы күшейді, бұл мәселе Еуропаның бірқатар елдерінің 2010 жылдың 16 сәуір — 20 сәуір күндері аралығында әуе кеңістігінің жабылуына себеп болды.

Жанартау атқылауының қарқындылығы VEI шкаласы бойынша — 4 балл.

Атауы

Исланд тіліндегі Eyjafjallajökull сөзінің аудармасы — аралды таулардың мұздығы дегенді білдіреді. Атауы келесі үш сөзден құрылған:

• исл. Eyja [ˈɛɪja] — арал,
• исл. Fjall [fjatl̥] — тау,
• исл. Jökull [ˈjœkʏtl̥] — мұздық.

Американдық лингвисттердің зерттеуі бойынша, мұздықтың атауын Жердің тек қана 0,005 % тұрғындары айта алады. Исланддық әнші Элиза Гейрсдоттир Ньюман «Эйяфьядлайёкюдль» сөзін жаттауға көмектесетін өлеңді шығарды.

Фотосуреттері

• Satellite image of 2010 eruption by NASA
• Photos of the 2010 eruption by Fred Kamphues Мұрағатталған 18 сәуірдің 2010 жылы.
• A collection of satellite images from the CIMSS Satellite Blog
• Best of Photo Collection Мұрағатталған 9 шілденің 2012 жылы.
• More from Eyjafjallajökull – The Big Picture
• Photographs by Raw Iceland, a Reykjavik-based organization that organizes amateur and professional photography tours to the volcano

Видео

• A short time-lapse from сәуір 17, 2010. About 30 minutes played in 18 second.
• Video of the first 2010 eruption
• Video of the first 2010 eruption by Raw Iceland
• Video of the aftermath of Eyjafjallajokull eruption. Shot on 28 шілде 2010 Мұрағатталған 18 шілденің 2010 жылы.
• A film crew lands on Eyjafjallajokull during the 2010 eruption

Аудио

• Volcanic Eyjafjallajökull run off: Seljalandsfoss Waterfall (binaural recording optimized for headphones)

Геологиялық мақалалар

• Univ. of Iceland: History of Eyjafjallajökull
• Geology of Katla and Eyjafjallajökull volcanoes, University of Iceland Мұрағатталған 2 мамырдың 2010 жылы.
• Magma pathways and earthquakes at Eyjafjallajökull, Icelandic Meteorological Institute (PDF)
• Institute of Earth Sciences – Eruption in Eyjafjallajökull (daily eruption status reports)
• SI / USGS Weekly Volcanic Activity Report for Eyjafjallajökull Мұрағатталған 12 қарашаның 2005 жылы.

Болжамдар

• Volcanic Ash Advisory Graphical Forecast for the North Atlantic region
• Volcanic Ash Concentration Charts for the North Atlantic region Мұрағатталған 4 сәуірдің 2011 жылы.

Maps

• Iceland National Land Survey‘s map of area
• contour map

Сыртқы сілтемелер

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Eyjafjallajökull