Ғаділбек Мінәжұлы Шалахметов
Ғаділбек Мінәжұлы Шалахметов (9 маусым 1943; Чистая Банка аралы, Құмөзек ауданы, Астрахан облысы — 3 сәуір 2024; Алматы, Қазақстан) — кеңестік және қазақстандық публицист, сценарийші, қоғам қайраткері. 300-ден астам ғылыми және публицистикалық мақалалардың авторы. Қазақстан Ұлттық жаратылыстану ғылымдар академиясының академигі. 2009 жылдан бастап Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің телерадио және қоғаммен байланыс кафедрасының меңгерушісі болған.[1]
| Ғаділбек Шалахметов | ||||||
| Толық есімі |
Ғаділбек Мінәжұлы Шалахметов | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Туған күні | ||||||
| Туған жері | ||||||
| Қайтыс болған күні | ||||||
| Қайтыс болған жері | ||||||
| Азаматтығы | ||||||
| Қызметі | ||||||
| Марапаттары мен сыйлықтары |
| |||||
Білімі өңдеу
1961–1966 жылдар — Қазақ политехникалык институтының металлургия факультетінің студенті.
1974–1976 жылдар — Сценарист пен режиссер мамандығы бойынша жоғары курстарын бітірген (Мәскеу).
Мансабы өңдеу
Еңбек жолын Қазакстан ғылым академиясының Металлургия және байыту институтында жұмысшы, аппаратшы болып істеп бастады. Институтты тамамдағаннан кейін ӨКМК-нда балқытушы болып істеді.
1967 жылдан 1974 жылға дейін Қазақ теледидары бағдарламаларының редакторы, бас редакторы.
1975 жылы КСРО Мемлекеттік киносына қарасты сценарий жазушылар мен режиссерларға арналған Жоғары курстарын бітірген, инженер-металлург, кинодраматург, «Элита» Элем халықтары академиясының академигі, Ресей Жаратылыстану гылым академиясының академигі, Халықаралық теледидар және радио академиясының академигі.
ҚКСР Мемлекеттік телерадио бөлімінің меңгерушісі, 1982 жылға дейін Қазақ теледидарының насихаттаушы бас редакторы, комментаторы, бөлім меңгерушісі.
1982 жылдан 1983 жылға дейін ҚКСР Мемлекеттік киносының бас редакторы, 1983 жылдан 1986 жылға дейін ҚКСР Мемлекеттік телерадио комитеті төрағасының орынбасары.
1986 жылдан 1990 жылға дейін ҚКСР Теледидар және радиотаралым жөніндегі мемлекеттік комитетінің төрағасы.
Қазақ КСР Баспасөз және бұқаралық ақпарат құралдары министрінің бірінші орынбасары – Қазақ мемлекеттік телерадиохабар тарату компаниясының төрағасы (1991–1992).
1991–1992 жылдары ҚКСР Президентінің баспасөз хатшысы, Қазақстан Республикасы баспа ісі және жаппай ақпарат тарату министрінің бірінші орынбасары.
1992 жылы Қазакстан Республикасы Президенті баспасөз-хатшысы қызметінің жетекшісі кызметтерін атқарады.
Мемлекетаралық «Мир» телерадиокомпаниясының негізін қалаушы. 1993 жылдың қаңтарынан 2002 жылдың мамырына дейін «Мир» мемле-кетаралық телерадиокомпаниясының президенті.
1996 жылдан бастап әлем халықтарының бүкіләлемдік клубының академигі.
2002 жылдың мамырынан казанына дейін «Мир» МАТРК вице-президенті.
Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің штаттан тыс кеңесшісі (2000 жылдан бастап).
«Қазинформ» қазақ ақпараттық агенттігінің президенті (2002–2004).
«Самұрық» АҚ Президентінің кеңесшісі (2007–2009).
Қазақстан Республикасы Парламент Мәжілісінің депутаты (2004–2007).
Қазақстан Ұлттық жаратылыстану ғылымдары академиясының (ҚазҰЖҒА) академигі.
2001 жылдан бастап Ресей Жаратылыстану ғылымдары академиясының (РЖҒА) академигі.
2009 жылдан бастап Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің журналистика және саясаттану факультетінің телерадио және қоғаммен байланыс кафедрасының меңгерушісі.[1]
Марапаттары өңдеу
Қазақстан марапаттары өңдеу
- «Құрмет» ордені (2003 жылдың 8 желтоқсаны)
- «Қазақстан Республикасы Парламентіне 10 жыл» медалі (2006 жылдың 17 қаңтары)
- «Қазақстанның еңбек сіңірген қызметкері» құрметті атағы (1996 жылдың 9 желтоқсаны)
Ресей марапаттары өңдеу
- Пушкин медалі (2007 жылдың 29 қарашасы)
- «Мәскеуге 850 жыл» медалі (1997 жылдың 26 ақпаны)
Сыйақылары өңдеу
- "Испытание" телефильмінің сценарийі үшін Ленинск Коммунистік Жастар Одағы сыйлығының лауреаты. Фильм сол жылы Лейпциг қаласында (1978) Халықаралық кинодокументалистика фестивалі сыйлығымен марапатталды.
- Павлодар-Екібастұз аумақтық өндірістік кешен туралы телебағдарлама дайындауда шығармашылық жұмысы үшін КСРО журналистер Одағы сыйлығының лауреаты (1982).
Академиялық атағы өңдеу
- Қазақстан Ұлттық жаратылыстану ғылымдар академиясының академигі
- Халықаралық теледидар және радио академиясының академигі
Шетел қауымдастығына мүшелігі өңдеу
- 2001 жылы Ресей Жаратылыстану гылым академиясының академигі атанды (РЖҒА).
- 1996 жылдан бастап Әлем халықтарының Бүкіләлемдік клубының академигі
- 1993 жылы Халықаралық журналистер Одағы Федерациясының төрағасы болды (Мәскеу қ.).
- Эмори Университетіне қарасты Картер-орталықтың Телеарна саясаты екіжақты АҚШ – ТМД жөніндегі комиссиясының мүшесі, Атланта, Джорджия (1991 жылдан бастап).
Шығармашылық қызметі өңдеу
Фотокітап «Каспий: нефть и культура». Издатель — РОО «Казахстанский союз дизайнеров». Алматы қ., Гагарин көшесі, 83. — 2011.
«Формирование толерантности в полиэтничных регионах». Мәскеу — Астана: «Диалоговое партнерство» Халықаралық жобасы (Ғ. МШалахметов редакция алқасына кіреді).
«Прорыв» — книга, научно-популярная (соавтор Искаков Н.). М.: МТРК «Мир», ООО ИИА «Евразия+», ГЖО «Воскресенье», 2008. — 240 с.
«Тележурналистика: теория и практика». — Астана, 2008. Статья: «Эффективный опыт работы Евразийского национального университета им. Л. Н. Гумилева Республики Казахстан по формированию толерантности».
«Принцип пирамиды» — книга, научно-популярная (соавтор Искаков Н.). М.: ООО ИИА «Евразия+», ГЖО «Воскресенье», 2004, 2007. — 208 с.
«Мир приносит счастье» — книга, публицистическая. М.: МТРК «Мир», ООО ИИА «Евразия+», ГЖО «Воскресенье», 2000. — 351 с.
«Алматы-Дели» — телемост. Алма-Ата: Казахское ТВ (ЦТВ) — Индийское ТВ, 1986.
"Операция «Ритм» — цикл телепередач. Алма-Ата: Казахское ТВ (ЦТВ), 1979—1982.
«Испытание» — деректі фильм. Алма-Ата: Казахское ТВ (ЦТВ), 1977.
«Пульс Земли» — деректі фильм. Алма-Ата: Казахское ТВ, 1973.
«Вслед за Красным караваном» — цикл телепередач. Алма-Ата: Казахское ТВ, 1972. — 22 ч.
«Ровесники» — цикл телепередач. Алма-Ата: Казахское ТВ, 1968—1972. — 200 ч.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ a b Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ. (орыс.). Тексерілді, 28 қараша 2012.
- ↑ Белгілі журналист Ғаділбек Шалахметов өмірден өтті (қаз.). almaty.tv (4 сәуір 2024). Тексерілді, 7 сәуір 2024.