Ғұбайдолла Жәңгіров

Шыңғыс ханның ұрпағынан шыққан Ресей империясының генералы, Жәңгір ханның ұлы

Fұбайдолла Жәңгіров(19 мамыр 1840, Бөкей ордасы - 14 наурыз 1909, Ялта) — қазақ халқы арасынан шыққан тұңғыш кавалерия генералы. Бөкей ордасының ханы Жәңгірдің отбасында дүниеге келген.

Сұлтан Қажы Ғұбайдолла Жәңгірұлы Шыңғысхан
суреті
Туған күні

19 мамыр 1840 (1840-05-19)

Туған жері

Хан Ордасы, Бөкей Ордасы

Қайтыс болған күні

14 наурыз 1909 (1909-03-14) (68 жас)

Қайтыс болған жері

Ялта, Ресей империясы

Мемлекет

Ресей империясы Ресей империясы

Әскер түрі

телеграф бөлімшесі

Қызмет еткен жылдары

1856—1894

Атағы

Атты әскер генералы

Шайқасы

Орыс-түрік соғысы (1877—1878)

1856 жылы Санкт-Петербургтегі императорлық паж корпусын бітіргеннен кейін, корнет шенінде лейб-гвардиялық казак полкінде қызмет етті және князь атағына ие болды. Келесі жылы Орынбор қаласына ауысып, генерал-губернатор кеңсесінде қазақ, башқұрттар және қалмақтар жөніндегі істерді қарайтын арнайы офицер қызметіне тағайындалды. 1866 жылы ротмистр Жәңгіров Дон казактары атаманының қарамағына жіберіліп, бір жылдан кейін Ресейдің солтүстік-батыс жағына ауыстырылды. 1877-78 жылы орыс-түрік соғысына қатысып, генерал-майор(1878) атағына ие болды. Соғыс аяқталғаннан кейін ІІМ телеграф департаментін басқаруға жіберілді. Кейін осы министрліктің қазақтар мен қырым татарлары істері жөніндегі бөлімін басқарып, 1888 жылы генерал-лейтенант, ал 1894 жылы кавалерия-генералы (қазіргі генерал-полковник, шенімен дәрежелес) атақтарын алды. Осы қызметте жүріп, ол «Түркістан өлкесін басқару жөніндегі ережені» дайындауға қатысты. Қоғамдық жұмыстармен айналысып, қазақ даласында емдеу орындарын, көпірлер жасауға басшылық жасады. Қазақ жастарының Орталық Ресейдегі жоғары оқу орындарына түсуіне көмектесті және Ақмолда ақынның түрмеден босап шығуына себепші болды. Ресейдегі мемлекеттік думаға сайлау жөніндегі жобаны жасауға атсалысты, әрі сайлауға қазақтардың да қатысуына көп көңіл бөлді. Қызметтегі табыстары үшін Ресей және шетел мемлекеттерінің көптеген ордендерімен марапатталды. Отставкаға шыққаннан кейін (1902-03) император сыйға тартқан Ялтадағы иелігіне көшіп барды. Осы жерде 1909 жылы 1 наурызда қайтыс болды.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. А 31 Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет. ISBN 9965-893-73-Х