Қабыш Бердалин

Қабыш Бердалин (1868, Павлодар ауданы, Павлодар облысы – 1935, Кемеров облысы, РКФСР) – Алаш қозғалысының қайраткері.

Өмірбаяны

1868 жылы Павлодар уезінде туған. Белгілі би Қазанғап Сатыбалдыұлының немересі. 1898 жылы Алтыбай болысының биі. Бұдан соң 1917 жылға дейін осы Павл дар уезіндегі Қараоба болысының биі. 1917 жылы 18 наурызда Павлодар уездік комитетінің мүшесі. Осы жылы Екінші жалпықазақ съезіне А.Барлыбаев екеуі Павлодар уезінен депутат болып сайланған. 1918 жылы 15 ақпанында Павлодар уездік қазақ съезінде Алашорданың уездік комитетінің төрағасы болып бірауыздан сайланды. Бұл съезге Алашорда жетекшілерінің бірі Міржақып Дулатұлы қатысқан. 1918 жылы 13-26 маусымында Павлодар уездік екінші қазақ съезінде 5 адамнан тұратын Алашорда кеңесі құрылды. Кеңес төрағасы болып Қ.Бердалин сайланды. Ол басқарған Алашорда кеңесі идеологиялық жұмыстармен бірге Алашорда билігінің Кереку өңірінде орнауына нақты жұмыстар жүргізді. Мәселен, Павлодар уезінде большевиктермен күресу үшін 150 жігіттен тұратын Алаш отряды құрылды. 1918 жылы Уақытша үкімет тұсында қалалық Дума мүшесі, Семей облыстық земство басқармасының мүшесі сияқты қызметтер атқарды. Уақытша Сібір үкіметі мен Алашорда арасындағы байланыстардың қалыптасуына үлес қосты.

Сондай-ақ, ол діни істерге де араласты. Орталық мұсылмандар басқармасының ұсынысымен діни әрі беделді тұлға ретінде мухтасиб қызметіне ұсынылды, Бүкілресейлік мұсылман съезіне қатысады. Бердалин шығармашылықпен шұғылданған адам ретінде де белгілі. Ол Затаевичпен жақсы қарым-қатынаста болған. Тарихи деректерге қарағанда, Естай Беркімбайұлына ұстаздық еткен. Бердалин өлеңдер, әндер жазған. Оның бірқатар шығармалары ҚР Ұлттық ғылым академиясының кітапханасында сақтаулы. Кейбір әндері авторы көрсетілмей халық әндеріне айналған. 1928 жылы Бердалин Ақтөбе округіне жер аударылған. 1930 жылы Сібірге жер аударылады. 1935 жылы Кемеров облысының Тайга стансасында қайтыс болады.