Қайыңды орман

ҚАЙЫҢДЫ ОРМАН, қайың өскен алқап. Сол түстік жарты шарда тундрадан субтропикке дейін таралған. Еуропа, Азия, Сол түстік Американың қоңыржай белдемі мен салқын белдеулерін қамтиды. Ормандар ішіндегі майда жапырақтылар қатарына жатады. Сол түстік Қазақстанның орманды дала, дала белдемдерінің ылғал молырақ жиналатын ойпаңды жерлерінде шоқ-шоқ болып өседі. Бұл ормандар ішінде қайыңға араласып көк терек, тал, қарақат, дала шиесі, итмұрын кездеседі. Қайынды орман алқабының жалпы аумағы 600 – 700 мың га. Олар негізінен Көкшетауда, Баянауылда, Қарқаралыда, біраз бөлігі Қазақстанның оң түстік-шығысындағы таулы алқаптарда кездеседі. Мысалы, Тянь-Шань тауының қылқан жапырақты шыршалы-орманды белдеуінен кейін, негізінен, майда жапырақты қайыңды-көктеректі белдеу орналасқан. Оң түстік Алтай тау етектерінде де Қайынды орман біршама орын алған. Қайынды ормандар желден жақсы қорғайды, қар тоқтатады, басқа екпе ағаштарға қарағанда, орман өртіне төзімді, топырақты құнарландырады. Топырақтың сортаңдануына жол бермейді. Орманның табиғи қайыңдары 80 жылдай өседі, 55 – 60 жылдай бағалы ағаш сүрегін береді. Негізінен қайың ағаштарын кесу жасы 55 – 75 жыл, ал жоғары өнім беретіндерінікі 45 – 50 жыл. Қайыңды орман топырақ құрылымын жақсартуда, батпақтанудан сақтауда үлкен рөл атқарады.