Қожахмет Қоңырқожаұлы Қожықов

Қожықов Қожахмет Қоңырқожаұлы (1910, Қызылорда қаласы – 10.9. 1953, Алматы) – қазақтың ұлттық бейнелеу өнерінің негізін салушысы, тұңғыш кәсіби суретшілердің бірі, кескіндемеші, карикатурашы, графикик.

Өмірбаяны

Қорасан қожа руынан шыққан. Әкесі Қоңғыр-Қожа Қожықов ғалым-ағартушы, ал анасы Ләтипа Хожықова костюмер.

1926 – 28 жылы Мәскеудегі мемлекеттік жоғары көркемөнер техникалық шеберханасында оқыған. Оның 30-жылдары салынған “Егін орағы”, “Газет оқу” атты ұжымшар тыныс-тіршілігін көрсететін туындылары, “Алқызыл моншақты келіншек”, “Ақын толғанысы” (Жамбыл бейнесі) атты картиналары ұлттық бейнелеу өнерінің алғашқы қарлығаштары саналады. Қожықов Қазақ мемл. драма және опера театрлары спектакльдерінің алғашқы суретші-безендірушісі болды. 1938 жылы қуғынға ұшырап, ұзақ жылдар лагерь азабын тартты. Айдаудан оралған соң, шығармашылық және ұстаздық жұмыстармен айналысты. 1944–53 жылы “Қазақфильм” киностудиясының декораторы болды.

Заманауи өзекті тақырыптарды қамтыған жүзден астам сатиралық линогравюралар жазды. Нәзік сыршылдыққа тұнған “Жайлауда” (1948), “Кешқұрым” (1949), “Қызыл көш” (1950), “Шабындық” (1950), “Асы жайлауына барарда” (1952), “Құлынды бие” (1952) атты акварельмен орындалған туындыларды өмірге әкелді. “Мың бір түн”, тағы да басқа кітаптарды көркемдеді. Қожықов туындылары Ә.Қастеев атындағы өнер мұражайында, ҚР Орталық мұражайында, Қарақалпақстанның бейнелеу өнері мұражайында (Нөкіс), сондай-ақ, С.Қожықовтың жеке қорында сақтаулы.