Қор (ашытқы)

Қор — қымыз ашытқысының атауы.

Қорды сақтаудың бірнеше тәсілі бар. Соның бірі күзгі қымыздан кептіріп сақтау тәсілі. Ол үшін ыдыстағы қымыз тұнған уақытта тұнбасын суынан бөліп алады. Тұнбаны шүберекке түйіп күннің көзіне кептіріп, қыс бойы сақтап қояды. Келесі жылы бие байланған шақта әлгі кептірілген ұнтақтың үстіне бие сүтін шақтап қосып, қымыз қорын қалпына келтіреді. Сонымен бірге, шақтап құйылған бие сүтіне ортан жілік, қазының қабырғасы сияқты сүйектер, айран, көже сияқты ашыған тағам түрлері де пайдаланылады. Бұлайша қорды қалпына келтіру кемінде үш-төрт күнді қажет етеді.

Ал кейбір отбасылар қорды сақтамай бие байланған ауылдан дайын қор алады. Бие байланған күні бие сүтін ыдысқа құйып, оған ақтық байлап, жақын маңдағы биесі ерте байланған ауылдың біріне қор алуға барады. Қор алатын үйге ыдыстағы бие сүті мен ақтығын беріп, ыдысына қымыз құйғызып алып келеді. Қорды жуылып-тазаланып, ысталған күбі немесе сабаға құйып, оның үстінен бие сүтінен шақтап құйып жақсылап піседі. Осылайша алғашқы алынған қор мөлшерін көбейтіп алған соң, әр сауым сайын бие сүті құйылып пісіліп тұрады. Қымыз ашығаннан кейін ондағы қымыздың көбі басқа ыдысқа қопарылып алынып, түбінен келесі күнге жететіндей қор қалдырылады. Осылайша күнделікті қор алдын-ала қалдырылып қорабасы үзілмей сақталып отырылады. Егер де қымыз қорының мөлшері аз қалып қойса, келесі күні қымыз ашымай қалады.