Қошқармүйіз

өңдеу

Қошқармүйіз (Unіo) – тұщы суларда тіршілік ететін қос жақтаулы моллюскілердің бір туысы. Бақалшағының тұрқы 14,5 сантиметрге дейін жетеді, ішкі жағында меруерт қабаты бар. өрықтануы пассивті, яғни, сифоны арқылы сумен ілесіп кірген сперматозоидтармен ұрықтанады. Аналығы ұрықтанған жұмыртқаларын (400 мыңға дейін) желбезектерінде өсіреді. Жұмыртқадан шыққан дернәсілдері (глохидийлер) балықтардың желбезектеріне және тері эпителийінің астына еніп, біраз уақыт паразиттік өмір сүреді. Қошқармүйіздің Еуропада, Кіші Азияда, Африкада, Солтүстік Америкада 20-ға жуық түрі таралған. Қазақстанда Сырдария өзені мен Әмудария (Өзбекстан) өзендерінде, сондай-ақ, түбі, жиегі құмды, тұнық сулы өзендердің, көлдердің, бөгендердің табанындағы құм мен саз балшыққа жартылай көміліп тіршілік етеді. Қозғалысы өте баяу. Қыста тіршілігі бәсеңдейді. Суда оттектің жеткілікті болуын қалайды. Кейбір түрлерін мал азығына пайдалануға болады. Қошқармүйіз бақалшағының ішкі қабатының түсі сәуле түскенде құбылып тұрады. Сондықтан ол меруерт түймелер жасауға, қолөнер бұйымдарының бетін оюлап нақыштауға пайдаланылады.

Пайдаланған әдебиетттер

өңдеу

Қазақ энциклопедиясы