Қуанбаңдар жастыққа...

«Қуанбаңдар жастыққа...» - Абайдың 1901 ж. жазған өлеңі. Көлемі 20 жол. Жастарға ғибрат айтуға бағытталған бұл өлеңін Абай Ысқақ Махмутов деген татардың немерелеріне арнап шығарған деген дерек бар. Ысқақ Абай аулымен араласып тұрған. Өленде Абай шығармашылығына тән адамгершілік, имандылық, сабырлылық пен кемелді ой мәселөлері сөз болады. Егер Абай «Сабырсыз, арсыз, еріншек» өлеңінде қазақ аулындағы жалқаулық пен арсыздықты, мақтаншақтық пен парықсыздықты, еріншектік пен арамтамақтықты ашына әшкерелесе, бұл өлеңінде астарлы мысқылмен қатар өнегелі ғибрат, ақыл-кеңес мол. Арзан күлкі мен пәтуасыз боссөзге ермей, шын байлықты бағалай білудің қажеттігі алға тартылады. Маңдай теріңді төгіп тапқан тиыныңды «сал да сақта қап- шыққа» дей отырып, «сақтықта қорлық жоқ» деген халық қағидасын уағыздайды. Бұл бір жағынан Абайдың өмірден алған өз сабағы. Оны «Елу бесте біз дағы, Сенісер адамтаптық па?» деп ақынның өзі де сөздіреді. Шығармада Абайдың гуманистік идеясы, имандылық нысанасы көрінеді. Өлеңнің алғашқы 2 тармағы ұйқасады да одан әрі жеке шумақтарға белінбей -а, -а, -б, -а, -а, -а үлгісінде еріледі. Өлең 7, 8 буынды жүйеде жазылған. Алғаш рет 1909 ж. Санкт-Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Қунанбайұлының өлеңі» атты жинақта жарияланды. Өлеңнің әр жылдардағы басылымдарында бірен-саран айырмашылықтар бар. 1954 жылғы жинақта өлеңнің 2-жолы «Өлерме күлкі, мастыққа» делінеді, ал басқа жинақтарда бұл жол «Елірме...» деп басталады. 1939, 1945, 1954, 1986 жылғы басылымдарда 17-жол «Арсыз-құмар болғандар» болып, ал өзге жинақтарда «Арыз құмар болғандар» түрінде берілген. Сондай-ақ, 14-жол 1939, 1945 жылғы жинақтарда «Қорлық жуымас сақтыққа» делінсе, кейінгі басылымдарда 1909 ж. жинақ пен Мүрсейіт қолжазбаларына сәйкес «Қорлық жүрмес сақтыққа» деп түзетілген. Өлең ағылшын, башқүрт, белорус, қарақалпақ, қырғыз, орыс, өзбек, татар, тәжік, тұрікмен, украин, ұйғыр тілдеріне аударылған.