Құсу

Құсу, (vomіtus, emesіs) — асқазан ішіндегі заттардың ауыз арқылы еріксіз кері шығарылуын туғызатын күрделі рефлекторлық қозғалыс. Терең дем алғанда көк ет босаңсып, көмекей қақпақшасы төмен түсіп, жұмсақ таңдайдың көтерілуінен құсық тыныс жолдарына түспейді. Мидың Құсу орталығында орналасқан хеморецептив аймағының тітіркенуінен құрсақ, кеуде бұлшық еттері жиырылады да асқазан қысқарып, оның өңешпен жалғасқан бөлігі кеңінен ашылып, құсықтың сыртқа шығуын қамтамасыз етеді.

Құсу ми қабығының қабынуынан (менингит, энцефалит), психикалық жағдайлар (истерия), организмде зат алмасу процесінің бұзылуы (уремия), қант диабетінің асқынуы (ацетонемия), иіс тию, улану, т.б., сондай-ақ, жүктілік кезінде де болады. Құсу арқылы организм зиянды заттардан тазарады. Егер Құсу тоқтамай, қайталана берсе, организмдегі судың азаюына (дегидратация, гиповолемия), натрий, хлор, калий тұздарының концентрациясының азаюына (гипонатриемия, т.б.), яғни зат алмасу процесінің бұзылуына әкеледі. Бұл жағдай жүрек-қантамыр, бүйрек, бауыр ауруларына әкелуі мүмкін. Сондай-ақ, асқазан-өңештен көп қан кеткенде де құсудың асқынуы байқалады.

Құсу жас балалар мен қарт адамдар үшін өте қауіпті. Себебі оларда аспирация (тыныс жолдарының құсықпен бітелуі) жиі кездеседі. Емі: уланғанда асқазанды жуу, дезинтоксикалық әрекеттер (тамырға әр түрлі сұйық дәрілер құю) жасау. Құсуды тоқтататын дәрілер (аминазин, этоперазин, мотилиум, димедрол, тавегил, супрастин, т.б.) пайдаланылады. Асқынған жағдайда хирургиялық операция жасалады.