Өкпеліұлулар

Өкпеліұлулар — құрсақаяқты ұлулар класс тармағына жатады. Жайпақ денелі үлулардың бақалшықтары 0,6—210 мм. Кейбір түрлерінің бақалшақтың ауыз тесігі шетінде тістері болады. Ұлу аяқтары бақалшық кат—қатының шетіндегі жүмсақ ұлпаларға батып, одан қолма—қол қатып қалатын, сұйық кілегейлі затты қысып шығарады. Қатып калған жұқа үлпек, эпифрагма, ұлуды кеуіп қалу қаупынан сақтандырады. Желбезектері жойылып, бақалшық қуысының ішкі жағы өкпе қызметін атқарады. 2 отрядтың жоғарғы сатылары бар: орнықтыкөзділер және сабақтыкөзділері;100 тұқыдастарға жататын 30 мыңдай түрі белгілі. Олар әлемнің барлық түпкірлерінде кездеседі. ТМД кеңістігінің барлық аймақтарында таралған. Гермафродиттер. Көптеген түрлеріне сперматофор түзу тән қасиет. Кейбір түрлері тірі жұмыртқа салғыштар. Суда және құрлықта өмір сүреді. Құрлық түрлері әк қабыршағымен қапталған жұмыртқаларын жасырынды жерге салады, ал суда тіршілік ететін ұлулар, сілікпе қабыршақтағы жұмыртқаларын, уылдырығын су өсімдіктерінін жапырақтарына, тастарға жапсырып салады. Шағылысу алдында ұлулар бір—бірінің көңлін табу дәстүрлі салт жораларын жасайды. Өсімдікпен қоректенеді, бірақ жыртқыш түрлері де кездеседі. Көптеген тұщы су қойнауларынын ұлулары балықтардың негізгі азықтық қорлары. Құрлық түрлері, өсімдіктерді минералды заттарға айналдырады және олардың көптеген түрлері гельминтоз ауру қоздырушыларын тасымалдайды.Өкпеліұлуларға сонымен қатар, жүзім ұлуы және жалаңаш шырыш ұлулары жатады. Бұлар құрлықта өмір сүреді. Олар өкпе арқылы тыныс алады. Жүзім ұлуының өкпесі - қабырғасында қан тамырлар торы дамыған түрі өзгерген мантии қуысы. Өкпеге ауа тыныс алу тесігі арқылы келеді. Оттегі мантиидің жұқа қабырғасы арқылы қан тамырларына өтеді.