Өнеркәсіпті мемлекет иелігінен алу

Өнеркәсіпті мемлекет иелігінен алу– мемлекет меншігінен алып қайта бөлу, яғни мемлекет меншігіндегі объектілерді жеке меншіктің қолына беру. Әлемдік тәжірибеде кен өнеркәсібі орындарын мемлекет меншігінен жеке меншікке берген немесе керісінше жеке меншіктен мемлекет иелігіне беру жағдайлары болған. Қазақстанның нарықтық экономикаға бет бұруына байланысты экономикалық реформа жағдайында өнеркәсіп орындарын мемлекет иелігінен алу кең ауқымда жүргізілді және ол жекешелендіру үдерісімен қатар іске асырылды. 1991 – 1992 жылдары ары ұсақ өнеркәсіп орындары мемлекет иелігінен алынды, ал 1993 – 1995 жылдары мемлекет иелігінен алу өнеркәсіптің орта және ірі кәсіпорындары бойынша жүргізіліп, 5 өнеркәсіп орны ақшаға, 1700 зауыт пен фабрика инвестиц. купондарға сатылды, 12 ірі кәсіпорын шетелдік инвесторларға беріліп, 32 ірі кәсіпорын шетелдіктерге сенімгерлікпен басқаруға табысталды. 1996 – 1997 жылдары мұнай-газ кешенінен 21, электр энергетикасынан 10, көмір өнеркәсібінен 4, кен-металлургия өнеркәсібінен 6, машина жасау өнеркәсібінен 3 кәсіпорын мемлекет иелігінен алынып, жекешелендірілді. Өнеркәсіп орындарын мемлекет меншігінен алу барысында алғашқы кезде кәсіпорындарды еңбек ұжымдары иеленсе, кейін (1996 жылдан) олар тек қана ақшаға сатылды.