Өңір (география)

Өңір — халықтық географияда көлемі жағынан аса ауқымды, ұзыннан-ұзақ созылып жатқан әртүрлі аймақ өлкелерді қамтитын жер. Халық тілінде өңір деп әуелде «киімнің бір-біріне қарама-қарсы екі алдыңғы бойын» да атайды. Осыған ұқсайтын, ұзыннан-ұзаққа созылып екі жақ жағалауы жарыса жаткан аса ірі өзен-сулы жерлерді Жайық өңірі, Торғай өңірі, Сыр өңірі, Ертіс өңірі, Іле өңірі, Қаратал өңірі т.б. деп атаған.

Өңір термині таумен байланысты да айтылады: Алтай өңірі, Жетісу өңірі, Алатау өңірі, Қаратау өңірі, Ұлытау өңірі, Мұғалжар өңірі т.б.

Өңір атауы аймақ, өлке сөздерімен мағыналас қолданылатын реттері бар. Бірақ өлке атауы, түптеп келгенде, елді мекен, ал аймақ көбіне-көп ертеректегі әкімшілік-территориялық бөлініспен байланысты айтылған. Өңір атауының олардан негізгі айырмашылығы - аталмыш жерлердің негізгі табиғи ерекшеліктеріне, сол жерлердің жаратылыс орайына қарай халықтың шаруашылық өмірімен байланысты жайттарын да қамтиды. Мысалы: мақталы өңір, күрішті өңір, астықты өңір, малды өңір т.б.