2025 жыл
| Жылдар |
|---|
| 2021 · 2022 · 2023 · 2024 — 2025 — 2026 · 2027 · 2028 · 2029 |
| Онжылдықтар |
| 2000 жж. · 2010 жж. — 2020 жж. — 2030 жж. · 2040 жж. |
| Ғасырлар |
XX ғасыр
— XXI ғасыр |
| Грегориан күнтізбесі | 2025 MMXXV |
| Юлиан күнтізбесі | 2024 — 2025 (14 қаңтардан бастап) |
| Рим қаласының құрылуынан бастап | 2777 — 2778 (4 мамырдан бастап) |
| Византия күнтізбесі | 7533 — 7534 (14 қыркүйектен бастап) |
| Еврей күнтізбесі |
5785 — 5786 ה'תשפ"ה — ה'תשפ"ו |
| Ислам күнтізбесі | 1446 — 1447 |
| Армения күнтізбесі | 1474 ԹՎ ՌՆՀԴ
|
| Қытай күнтізбесі | 4721 — 4722 甲辰 — 乙巳 көк айдаhар — көк жылан |
| Ефиопия күнтізбесі | 2017 — 2018 |
| Инду күнтізбесі | |
| - Викрам самват | 2081 — 2082 |
| - Шака самват | 1947 — 1948 |
| - Кали-юга | 5126 — 5127 |
| Иран күнтізбесі | 1403 — 1404 |
2025 жыл — Григориан күнтізбесі бойынша аптаның үшінші күні, яғни сәрсенбіде басталады. Кібісе жыл емес.
Бұл біздің заманымыздың 2025 жылы, III мыңжылдықтың 25-жылы, XXI ғасырдың 25-жылы, 21 ғасырдың 3-онжылдығының 5-жылы, 2020 жылдардың 6-жылы болып табылады.
Оқиғалар
өңдеуҚаңтар
өңдеу- 1 қаңтар
- Болгария мен Румыния елдерінің Шенген аймағына ену барысы сәтті аяқталды.[1]
- Лихтенштейн біржынысты некені заңды қылған 39-мемлекет болды.[2]
- Украина Халықаралық қылмыстық сотының мүше-мемлекеті болды.[3]
- Америка Құрама Штаттарының Жаңа Орлеан қаласында көлік жиналған адамды таптап, кемінде 12 адам көз жұмды.[4]
- Лас-Вегастағы Trump International Hotel қонақ үйінің алдында Tesla Cybertruck көлігі жарылды.[5]
- 4 қаңтар – Аустрия канцлері Карл Нехаммер отставкасын жариялады.[6]
- 6 қаңтар
- Канада премьер-министрі Джастин Трюдо өзінің жуықта өтетін отставкасын жариялады.[7]
- Индонезия БРИКС ұйымының жаңа мүше-мемлекеті болды.[8]
- 7 қаңтар – Лос-Анджелесте тарихындағы ең ірі орман өрті орын алып, бірнеше күн жалғасты, нәтижесінде 13 000 астам ғимарат қирады, 24 адам қайтыс болды, 180 000 шақты адам эвакуацияланды.[9][10]
- 9 қаңтар
- Вашингтонда бұрынғы АҚШ президенті Джимми Картердің ресми жерлену рәсімі өтті.[11]
- Ливан парламенті Ливан президенті лауазымына генерал Жозеф Аунды сайлады. Нәтижесінде 2 жылға созылған билік күйзелісі аяқталды.[12]
- 10 қаңтар – қызметтегі Венесуэла президенті Николас Мадуро даулы 2024 Венесуэла президентін сайлауын қорытындылап, өзін қайта сайланды деп жариялап, үшінші инаугурациясын өткізді.[13]
- 14 қаңтар – Ливан президенті Жозеф Аун БҰҰ Халықаралық сотының төрағасы Наваф Саламды өзінің премьер-министрі ретінде тағайындады.[14]
- 15 қаңтар
- Қызметтен шеттетілген Оңтүстік Корея президенті Юн Сөк Йөл сәтті түрде қамауға алынды.[15]
- Израиль−Хамас соғысы: Израиль мен Хамас атысты тоқтату жайлы ортақ келісімге келді, израильдік және палестиналық тұтқындар ауысуы және территорияға халықаралық көмектің енуі жоспарланды.[16][17]
- 16 қаңтар – Ұлттық азат ету армиясы солтүстік-шығыс Колумбиядағы Кататумбо аймағында бірнеше шабуыл жасады. Шайқастар барысында 100-ден астам адам қайтыс болды.[18]
- 19 қаңтар – Израиль−Хамас соғысы: Атыс тоқтауы басталды.[19]
- 20 қаңтар – Дональд Трамптың АҚШ-тың 47-ші президенті ретінде екінші ұлықталуы.[20]
- 21 қаңтар – Түркиядағы Карталкая курортында өрт басталды, нәтижесінде 78 адам қайтыс болды.[21]
- 22 қаңтар – Тайланд біржынысты некені заңды қылған[22] 38-мемлекет және Оңтүстік-Шығыс Азиядағы тұңғыш ел болды.[23]
- 24 қаңтар – Сербияның Нови-Сад қаласында теміржол вокзалының төбесі құлап, 15 адам қаза тапты. Бұл оқиға елде наразылықтар мен ереуілдердің орын алуына себеп болды.[24]
- 26 қаңтар – Беларусь халқы президентін сайлады,[25] ресми нәтиже бойынша Александр Лукашенко жетінші рет қайта сайланды.[26]
- 27 қаңтар – қытайлық DeepSeek стартапының жаңа чат-бот моделінің пайда болуы әлемдік қор нарығында, әсіресе технологиялық секторда айтарлықтай дүрбелең тудырды. Чип өндіруші алпауыты NVIDIA шамамен 600 миллиард доллар жоғалтты, бұл АҚШ қор нарығы тарихындағы бір компания үшін ең ірі құлдырау.[27][28]
- 29 қаңтар
- Вашингтон үстінде American Airlines серіктесі PSA Airlines-қа тиесілі Bombardier CRJ700 ұшағы АҚШ армиясының Sikorsky UH-60 Black Hawk тікұшағымен соқтығысты. Ұшақтағы 64 жолаушы мен экипаж мүшелері және тікұшақтағы үш әскери қызметкер қаза тапты.[29]
- Ахмед әл-Шараа 20-Сирия президенті болып тағайындалды. Башар әл-Асадтың қуылуынан бір ай бері бұл лауазым бос болған.[30]
- 30 қаңтар – Конституциялық реформа нәтижесінде Никарагуада диархия орнады да, енді елде екі бірлескен президент бар: Даниэль Ортега мен әйелі Росарио Мурильо.[31]
Ақпан
өңдеу- 1 ақпан – АҚШ президенті Дональд Трамп Қытай тауарларына 10% кедендік салық салды.[32]
- 9 ақпан – Балтық елдері Ресей электр қуатынан толыққанды бас тартты.
- 12 ақпан
- Екі айналым нәтижесінде сайланған Грекия президенті Константинос Тасулас өкілеттігін бастады.
- Румыния президенті Клаус Йоханнис отставкасын жариялады. Ол, осылайша, Румын революциясынан бергі осылай істеген тұңғыш президент болды.
- 18 ақпан – Эр-Риядта Украинадағы бейбітшілікке қол жеткізуге қатысты Ресей мен АҚШ арасындағы келіссөздер өтті.[33]
- 19 ақпан – Хорватия Еуропалық экономикалық аймаққа толыққанды мүше болды.
- 23 ақпан – Германиядағы кезектен тыс парламент сайлауы.[34]
- 28 ақпан – Ақ Үйде Украина президенті Владимир Зеленский мен АҚШ президенті Дональд Трамп кездесті. Трамп пен АҚШ вице-президенті Джей Ди Вэнс Зеленськийды қатты сынға алды, Украинаны қолдау, соғысты аяқтау сияқты мәселелерді талқылады.
Наурыз
өңдеу- 2 наурыз – Firefly Aerospace еш техникалық мәселесіз Айға қонған тұңғыш коммерциялық компания болды.
Болжамды және жоспарланған оқиғалар
өңдеу- 13 сәуір–13 қазан – Жапонияның Осака қаласында ЭКСПО-2025 көрмесі орын алады.[35]
- 4 мамыр – Румыниядағы президент сайлауының бірінші айналымы өтеді. Бұл 2024 жылғы сайлау күшінің жойғанынан кейін орын алады.
- 11 мамыр – Албания халқы парламентін сайламақ.
- 12 мамыр – Филиппин халқы жалпы сайлау өткізбек.
- 13 мамыр–17 мамыр – Швейцарияның Базель қаласында Eurovision ән байқауының 69-шығарылымы өтеді.
- 17 мамыр – Ертерек өткізілмесе, Аустралияда парламент сайлауы өтеді.
- 18 мамыр – Польша халқы президентін сайламақ. Қызметтегі президент Анджей Дуда қайта сайлануға құқылы емес.
- 15 маусым–13 шілде – Футболдан 2025 жылғы FIFA әлем біріншілігі өтеді.[36]
- 1 шілде – Болгария еуро валютасын қабылдап, Еуроаймаққа енген 21-мемлекет болмақ.[37]
- 3 қазан – Люксембург Ұлы Герцогі Анри тағынан бас тартып, оны мұрагер ұлы Гийомға береді.
- 11 қараша – Оңтүстік Африка Республикасы Үлкен жиырмалық саммитін өткізеді.
Күні белгісіз
өңдеу- Норвегия дизель отыны мен бензин қолданатын жаңа көліктердің сатылуына тыйым салмақ.[38][39]
Туғандар
өңдеуТағы қара: Санат:2025 жылы туғандар
Қайтыс болғандар
өңдеуТағы қара: Санат:2025 жылы қайтыс болғандар
Тағы қараңыз
өңдеу| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: 2025 |
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Румыния мен Болгария 1 қаңтардан бастап Шенген аймағына кіреді (қаз.). ult.kz (12 желтоқсан 2024). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ "Ehe für Alle" ab 1. Januar 2025 (нем.). Radio Liechtenstein (8 März 2024). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ Україна сьогодні стала учасницею Римського статуту Міжнародного кримінального суду (укр.). Украинаның сот билігі (1 қаңтар 2025). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ Yeung, Jessie Mass casualty incident reported on Bourbon Street in New Orleans (ағыл.). CNN (1 January 2025). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ Лас-Вегастағы Трамп қонақ үйі ғимаратының жанында Tesla Cybertruck жарылды (қаз.). kaz.orda.kz (2 қаңтар 2025). Тексерілді, 4 қаңтар 2025.
- ↑ Wie geht es nach Nehammers Rücktritt weiter? (нем.). Tagesschau (4 Januar 2025). Тексерілді, 4 қаңтар 2025.
- ↑ Трюдо отставкаға кетеді (қаз.). trt.net.tr (7 қаңтар 2025). Тексерілді, 14 қаңтар 2025.
- ↑ Сәтиева, Кәмшат Индонезия БРИКС-тің толыққанды мүшесі атанды (қаз.). kaz.zakon.kz (7 қаңтар 2025). Тексерілді, 14 қаңтар 2025.
- ↑ Los Angeles wildfires approach Hollywood sign, with Sunset Boulevard 'in ruins' (ағыл.), BBC News (7 January 2025). Тексерілді 9 қаңтардың 2025.
- ↑ California wildfires live updates: 179,000 under evacuation orders; L.A. County sheriff says some areas look ‘like a bomb was dropped’ (ағыл.). NBC News (10 January 2025). Тексерілді, 10 қаңтар 2025.
- ↑ АҚШ-та 9 қаңтар ұлттық аза тұту күні деп жарияланды (қаз.). azattyq-ruhy.kz (30 желтоқсан 2024). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ Ливанда 2 жылдан астам бос тұрған президент лауазымына мемлекет басшысы сайланды (қаз.). Qazaqstan (10 қаңтар 2025). Тексерілді, 14 қаңтар 2025.
- ↑ Мадуро: Венесуэла БРИКС-пен бірге көп полярлы әлем құруды көздейді (қаз.). parstoday.ir (13 қаңтар 2025). Тексерілді, 14 қаңтар 2025.
- ↑ Ливанда үкімет жасақталады (қаз.). trt.net.tr (14 қаңтар 2025). Тексерілді, 14 қаңтар 2025.
- ↑ Оңтүстік Кореяда қызметінен шеттетілген президент қамауға алынды (қаз.). Азаттық радиосы (15 қаңтар 2025). Тексерілді, 16 қаңтар 2025.
- ↑ Рысбек, Арыстан Израиль мен «Хамас» соғысы тоқтауы мүмкін (қаз.). Qazaqstan (14 қаңтар 2025). Тексерілді, 16 қаңтар 2025.
- ↑ Israel, Hamas reach ceasefire agreement designed to end 15-month Gaza war, official says (ағыл.). Reuters (15 January 2025). Тексерілді, 16 қаңтар 2025.
- ↑ Colombia's new drug trafficking war puts civilians in danger, HRW warns (ағыл.). France 24 (9 August 2019). Тексерілді, 15 тамыз 2019. Мұрағат көшірмесі 14 тамыздың 2019 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ 'We deserve life': Gaza ceasefire comes into force after 15 months of war (ағыл.). Әл-Жазира телеарнасы. Тексерілді, 20 қаңтар 2025.
- ↑ Дональд Трамп АҚШ-тың 47-ші президенті қызметіне кірісті (қаз.). Азаттық радиосы (20 қаңтар 2025). Тексерілді, 23 ақпан 2025.
- ↑ Kartalkaya'da otel yangını: 66 kişi hayatını kaybetti, dört kişi gözaltında (түрік.). BBC News Türkçe. Тексерілді, 21 қаңтар 2025.
- ↑ Таиланд Королі бір жыныстылардың некесі туралы заңға қол қойды (қаз.). kaz.inform.kz (26 қыркүйек 2024). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ Tanakasempipat, Patpicha (2024-09-25). "Same-Sex Marriage Legalized in Thailand, Starting in January" (in en). TIME. https://time.com/7024193/thailand-same-sex-marriage-2025/. Retrieved 2025-01-01. Мұрағат көшірмесі 1 қаңтардың 2025 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Сербияда мыңдаған адам Нови Сад трагедиясына қарсы наразылық білдірді (қаз.).
- ↑ Лукашенко Беларусьте наразылық қайталанса, интернетті өшіретінін ескертті (қаз.). Азаттық радиосы (23 қараша 2024). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ Лукашенко Беларусь президенті болып қайта сайланды (орыс.). politico.kz (27 января 2025). Тексерілді, 31 қаңтар 2025.
- ↑ Subin, Samantha Nvidia sheds almost $600 billion in market cap, biggest one-day loss in U.S. history (ағыл.). CNBC (27 January 2025). Тексерілді, 23 ақпан 2025.
- ↑ "DeepSeek, сұрағым бар..." Қытайлық ЖИ-дің не жасырғаны бар? (қаз.). Азаттық радиосы (2 ақпан 2025). Тексерілді, 23 ақпан 2025.
- ↑ Вашингтондағы ұшақ апатында ешкім тірі қалған жоқ - Трамп (қаз.).
- ↑ Ахмед аш-Шараа Сирияның жаңа президенті болып жарияланды (қаз.). Азаттық радиосы (30 қаңтар 2025). Тексерілді, 30 қаңтар 2025.
- ↑ Nicaragua's Ortega expands power as reforms win final approval (ағыл.). Reuters (30 January 2025).
- ↑ Trump announces significant new tariffs on Mexico, Canada and China, sparking retaliatory actions (ағыл.), CNN (1 February 2025). Тексерілді 2 ақпанның 2025.
- ↑ В Эр-Рияде прошли первые переговоры США и России после начала войны в Украине. Чем они закончились? (орыс.). BBC (18 февраля 2025). Тексерілді, 23 ақпан 2025.
- ↑ Германия президенті парламентті таратты, сайлау 23 ақпанға жоспарланған (қаз.). Интерфакс (27 желтоқсан 2024). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ Қазақстан 2025 жылы Жапонияда өтетін EXPO көрмесіне қатысатын болды (қаз.). kaz.inform.kz (17 шілде 2023). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ ФИФА 2025 жылғы клубтар арасындағы әлем чемпионатының кубогын таныстырды (қаз.). kaz.arbatmedia.kz (15 қараша 2024). Тексерілді, 1 қаңтар 2025.
- ↑ Народното събрание прие на първо четене законопроект за въвеждане на еврото в Република България (болг.). Болгария Ұлттық жиналысы (26 шілде 2024). Тексерілді, 1 қаңтар 2025. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Coren, Michael J.. Nine countries say they'll ban internal combustion engines. So far, it's just words., Quartz (7 тамыз 2018). Тексерілді 6 маусымның 2019. Мұрағат көшірмесі 6 наурыздың 2019 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Norway is electric (ағыл.). Норвегия үкіметі (29 November 2019). Тексерілді, 9 тамыз 2020. Мұрағат көшірмесі 19 тамыздың 2020 Wayback Machine мұрағатында
|
Бұл — жыл туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
| 2025 жылға арналған күнтізбе | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Қаңтар
|
Ақпан
|
Наурыз
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сәуір
|
Мамыр
|
Маусым
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Шілде
|
Тамыз
|
Қыркүйек
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Қазан
|
Қараша
|
Желтоқсан
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||