Абылайхан Қайратұлы Жүсіпов
Абылайхан Қайратұлы Жүсіпов (10 қаңтар 1997, Абай, Абай ауданы, Қарағанды облысы) — қазақстандық боксшы, ҚР еңбек сіңірген спорт шебері, Қазақстанның екі дүркін чемпионы (2016, 2018), Азия-2017 вице-чемпионы және 2017 мен 2019 әлем чемпионаттарының екі дүркін қола жүлдегері. Нұр-Сұлтан қаласында 2019 жылғы Президент кубогының чемпионы.
Абылайхан Қайратұлы Жүсіпов  | |
.jpg) Абылайхан Жүсіпов (наурыз 2020) | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Азаматтығы | |
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Салмағы |
69 кг |
| Тұрысы |
оң жақты тұрыс (солақай) |
| Бапкері |
Сергей Павлович Лыгин, Бақытжан Аманбаев және Ғалымбек Кенжебаев |
| Қызметтік тізімі (boxrec) | |
| Марапаттар | |||
|---|---|---|---|
| Men's Boxing | |||
 Қазақстан
| |||
| Әлем чемпионаттары | |||
| Қола | Гамбург 2017 | 69 кг дейін | |
| Қола | Екатеринбург 2019 | 69 кг дейін | |
| Қола | Белград 2021 | 67 кг дейін | |
| Азия чемпионаты | |||
| Күміс | Ташкент 2017 | 69 кг дейін | |
Өмірбаяны
өңдеуУақ тайпасынан шыққан.[1] «Біз бес ағайындымыз. Анам әкеммен ақылдасып, мені Абай қаласындағы бокс мектебіне алып келген кезде мен жеті жаста едім. Ол менің көшеде уақытты босқа өткізгенімді қаламады деп ойлаймын. Ол кезде біздің қаладан Серік Сәпиев әлем біріншілігін жаңа ғана жеңіп алған болатын. Сәпиевтің жеңісі Абайдағы бокстың дамуына үлкен серпін берді, осы жерде бокс залдары көптеп ашыла бастады»[2].
Қазіргі уақытта Қарағанды мемлекеттік университетінің студенті.
Мансабы
өңдеуКәсіпқойлар арасындағы әлем чемпиондары Олег Маскаев пен Наталья Рагозина, Лондондағы ХХХ жазғы Олимпиада ойындарының чемпионы Серік Сәпиев[3] спорттағы алғашқы қадамдарын жасаған әйгілі Абай бокс мектебінің тәрбиеленушісі. Абылайхан жеті жасынан бастап Абайдағы спорт мектебінде бокспен айналысып, оны ҚР ересектер құрамасына алып келген ХДСШ Бақытжан Аманбаевта бокспен айналыса бастады.
Алғаш рет өзін 15 жасында, 52 келі салмақта Якутскіде (Ресей) өткен «Азия балалары» (2012) Халықаралық ойындарының жеңімпазы атанған кезде көрсетті[4].
2013 жылы 16 жасында алғашқы үлкен жетістіктерге жетті. Ақпан айында 57 кг салмақта Қарағандыда жастар арасында Қазақстан чемпионы болды, сәуірде Шымкентте жасөспірімдер арасындағы Азия чемпионатында жеңіске жетті, ал қыркүйекте Киевте (Украина) жасөспірімдер арасында әлем чемпионы атағын жеңіп алды[5]. 2013 жылы Халықаралық әуесқой бокс қауымдастығы (AIBA) Жүсіповті ең үздік жас боксшы деп таныды.
2014 жылдың қаңтарында Бангкокта (Тайланд) 60 келі салмақ дәрежесінде өткен жастар арасындағы Азия чемпионатында жеңіске жетті және чемпионаттың ең үздік боксшысы атанды[6]. Сәуірде Софияда (Болгария) өткен жастар арасындағы әлем чемпионатында жеңіске жетті[7]. Тамыз айында Абылайхан Қытайдың Нанкин қаласында өткен екінші жазғы жасөспірімдер Олимпиада ойындарында финалда ұпай саны бойынша былтырғы 60 кг салмақтағы жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионы кубалық Ален Лимонте Буданы жеңіп, алтын медаль иеленді[8]. 2014 жылдың желтоқсанында 18 жасқа толмай Аблайханға еңбек сіңірген жаттықтырушы Ғалым Жарылғаповты еске алуға арналған ХХХІ халықаралық турнирге қатысуға рұқсат алып, 64 кг салмақ дәрежесінде турнирдің жеңімпазы атанды (Жарылғаповтың өзі), сыйлыққа — автокөлік алды[9].
2015 жылы мамырда Минск қаласында (Беларусь) Кеңес Одағының Батыры Виктор Ливенцевті еске алуға арналған халықаралық турнирде үшінші орын алды[10].
2016 жылдың басында бокстан Қазақстан ұлттық құрамасының жаттықтырушысы Мырзағали Айтжанов 19 жасар Жүсіповті ересектер құрамасына шақырды және ол Мажарстандағы Иштван Бочкай мемориалын бірден Әзірбайжан атынан шыққан Бірінші Еуропа ойындары чемпионы кубалық Лоренсо Сотомайорды финалда жеңіп, жеңімпаз атанды. Сәуір айында Абылайхан Рио-де-Жанейрода Олимпиада лицензиялары ойналған Қытайдағы Азия іріктеу кезеңінде 64 келі салмақ дәрежесінде бірінші орынды иеленіп, Олимпиадаға лицензия жеңіп алды. Рио-де-Жанейродағы 2016 жылғы Олимпиадада (тамыз) Олимпиаданың ең жас боксшысы, 19 жасар Жүсіпов бірінші орта салмақта 64 келіге дейінгі салмақта белдесіп, алғашқы жекпе-жегінде Еуропаның вице-чемпионы, британдық Пэт Маккормакқа есе жіберді[11]. 2016 жылдың қарашасында Жүсіпов 69 кг өзіне жаңа салмақ дәрежесінде Павлодарда өткен Қазақстан чемпионатында жеңіске жетті (Қазақстанның Олимпиада чемпиондары Бақтияр Артаев-2004, Бақыт Сәрсекбаев-2008, Серік Сәпиев-2012 және Данияр Елеусінов-2016 санаты)[12].
2017 жылғы Ташкентте өткен Азия чемпионатында 69 келі жартылай орта салмақ дәрежесінде финалға дейін жетіп, чемпионат ринг иесі, 2016 жылғы Олимпиаданың күміс жүлдегері, өзбек боксшысы Шахрам Гиясовқа есе жіберді[13]. Гамбургтегі 2017 жылғы әлем чемпионатында жартылай финалда болашақ чемпион, сол Гиясовтан жеңіліп, қола медаль жеңіп алды[14].
2018 жылдың наурыз айында Жүсіпов Финляндиядағы (Хельсинки) 37-халықаралық Gee Bee (Gunnar Bärlund memorial) турнирінде жеңіске жетті[15], бірақ маусымда Астанада Президент кубогының финалында өзінің ұлттық құрамадағы қарсыласы Асланбек Шымбергеновтен жеңіліп қалды[16]. Тамызда Индонезияда өткен 2018 жылғы жазғы Азия ойындарына өте алмады. Бірақ қараша айында Ақтауда кек алды - финалда Шымбергеновты нокдаунға жіберіп, Қазақстан чемпионатының екінші «алтынын» жеңіп алды[17].
2019 жылдың ақпанында Қазақстанның бес боксшысы Болгарияда өткен «Странджа» халықаралық турнирінің финалына шықты, бірақ барлығы жеңіліске ұшырады, ал Жүсіпов жарақатына байланысты алынды[18]. Маусымда Атырауда өткен Исатай Тайманұлы пен Махамбет Өтемісұлыны еске алуға арналған халықаралық турнирде (10 ел) жеңіске жетті[19]. Ал шілде айында бокстан Қазақстан Президентінің кубогы үшін (13 мемлекет) VII халықаралық турнирде жеңіске жетіп, турнирдің үздік боксшысы деп танылды[20].
2019 жылы Екатеринбургте өткен әлем чемпионатында Абылайхан жартылай финалға өтіп, онда Ресей боксшысы Андрей Замковойге есе жіберіп, Әлем чемпионатының қола медалін жеңіп алды.
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Дәйкенов Темірболат = Уақ шежіресі / Омаров Асан, Смайылов Ермұханбет — 2. — Астана: Фолиант, 2021. — 992 б. — 1000 таралым. — ISBN 978-601-338-848-9.
- ↑ Олимпиадаға барғалы жатқан ең жас боксшы
- ↑ Мен Абылайхан Жүсіповтің менен асып түскенін қалаймын — Серік Сәпиев
- ↑ «Азия балалары» бокстан турнирі аяқталды Мұрағатталған 12 маусымның 2018 жылы.
- ↑ Абылайхан Жүсіпов: «Менің мақсатым - Олимпиада ойындары». Басты дереккөзінен мұрағатталған 12 маусым 2018.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 маусым 2018.
- ↑ Абылайхан Жүсіпов Азияның ең үздік боксшысын атады
- ↑ Қазақстан бокс федерациясы бокстан жастар арасындағы әлем чемпионы Абылайхан Жүсіповті құрметтеуге арналған баспасөз мәслихатын өткізді
- ↑ Қазақстандық боксшы Абылайхан Жүсіпов Нанкин Олимпиадасында алтын медаль жеңіп алды
- ↑ Қарағандылық Абылайхан Жүсіпов Жарылғаповты еске алуға арналған турнирде жеңіске жеткені үшін автокөлік алды
- ↑ Мырзағали Айтжанов: «Минскідегі екі алтын және екі қола - керемет нәтиже»
- ↑ Абылайхан Жүсіпов Олимпиададағы алғашқы жекпе-жегінде Еуропаның вице-чемпионынан жеңіліп қалды
- ↑ Абылайхан Жүсіпов Данияр Елеусіновтың салмақ дәрежесінде Қазақстанның жаңа чемпионы болды
- ↑ Абылайхан Жүсіпов нокдаунға түсіп, 2017 жылғы АЧ алтын медаль үшін күрестен жеңіліп қалды Мұрағатталған 12 маусымның 2018 жылы.
- ↑ Абылайхан Жүсіпов бокстан Әлем кубогының жартылай финалында өзбектен жеңіліп қалды
- ↑ Абылайхан Жүсіпов: «Финляндияда алтын медаль алғаныма қуаныштымын»
- ↑ Астанада өткен бокстан ҚР Президентінің кубогында Қазақстан 10 алтын медаль жеңіп алды
- ↑ 21 жастағы Жүсіпов Шымбергеновты нокдаунға жіберіп, Қазақстан чемпионатының «алтынын» жеңіп алды
- ↑ Болгариядағы турнирдегі қазақстандық боксшылардың финалдық жекпе-жектерінің нәтижелері
- ↑ Қарағандылық боксшы Абылайхан Жүсіпов халықаралық турнирде «алтын» жеңіп алды(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Бокстан Қазақстан Президентінің кубогының қорытындысы Нұр-Сұлтан шықты