Албания сыртқы саясаты
Албания сыртқы саясаты (алб. Marrëdhëniet e jashtme të Shqipërisë) — Албания басқа үкіметтермен және халықтармен қарым-қатынасы болып табылады. Сыртқы байланыстар Тиранадағы Сыртқы істер министрлігі арқылы жүзеге асырылады. Қазіргі министр — Игли Хасани. Біріккен Ұлттар Ұйымындағы қазіргі елшісі — Ферит Ходжа.
Албания 1912 жылы 28 қарашада тәуелсіздігін жариялаған Оңтүстік Еуропа мен Жерорта теңізіндегі егемен ел. Оның сыртқы саясаты барлық елдермен достық қарым-қатынаста болуға тырысып, комплементерлік саясатты ұстанды. 1990 жылы коммунизм ыдырағаннан бері Албания еуропалық және халықаралық істердегі жауапкершілігі мен позициясын кеңейтіп, дүние жүзіндегі басқа халықтармен достық қарым-қатынасты қолдап, орнатты.
Албанияның сыртқы саясатын анықтайтын негізгі факторларға геосаяси орналасу, халық саны, экономикалық дағдарыс және бүкіл әлемдегі албан диаспорасымен байланыстар жатады. Ол сондай-ақ ЕО-мен (ең алдымен Хорватия, Франция, Германия, Италия), Балқан елдерімен (ең алдымен Косово, Грекия және Солтүстік Македония), араб әлемімен, Канадамен, Қытаймен, Түркиямен, Израильмен, Үндістанмен, Жапониямен, Оңтүстік Кореямен, Швейцариямен, Ұлыбритания және АҚШ пен берік дипломатиялық қарым-қатынаста.
Албанияның сыртқы саясатының негізгі мақсаттары: Албанияның Еуропалық Одаққа қосылуы, Косовоның халықаралық тану, Чам албандарының шығарылуын мойындау[1], Черногориядағы, Солтүстік Македониядағы, Грекиядағы, Сербиядағы, Италиядағы албандарға көмектесу және құқықтарын қорғау.
Албания 15 елден тұратын Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесіне екі жылдық мерзімге, 2022—2023 жылдарға мүше болуға дауыс берді.
Шолу өңдеу
Албания үкіметі көршілес Косоводағы оқиғаларға, әсіресе Дейтон келісімінен кейінгі кезеңге алаңдады. 1999 жылы Косово соғысы кезінде, сондай-ақ косоволық албандарды сербтердің этникалық тазартуымен қатар елге босқындардың келуімен Албанияның АҚШ-тың одақтасы ретіндегі мәртебесі расталды. Албания АҚШ жалпы қолдаушы ретінде пайда болды. Америка Құрама Штаттарын қолдау ислам әлемінің басқа елдерімен салыстырғанда мұсылман көпшілігі (халқының 56%) Албанияда 95% деңгейінде жоғары болып қалды.[2]
Тағыда қараңыз өңдеу
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Konferencë për shtyp e Ministrit të Punëve të Jashtme z. Panariti lidhur me vizitën e fundit në Greqi, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Albania, 2012-10-06 (in Albanian)
- ↑ Albania and the European Union: the tumultuous journey towards integration and accession — London: IB Tauris, 2007. — P. 191. — ISBN 9781845113087.