Александр Лукич Птушко

Александр Лукич Птушко
	Александр Лукич Птушко
Жалпы мағлұмат
Туған кездегі есімі	Александр Лукич Птушкин
Туған күні	19 сәуір 1900
Туған жері	Луганск, Екатеринослав губерниясы, Ресей империясы
Қайтыс болған күні	6 наурыз 1973 (72 жас)
Қайтыс болған жері	Мәскеу, КСРО
Азаматтығы	КСРО; Украин КСР (1920-1922); Украин Халық Республикасы (1917-1920); Ресей империясы (1900-1917)
Мамандығы	режиссёр, оператор, сценарист
Белсенді жылдары	1927-1972

Александр Лукич Птушко (1900 - 1973) — кинорежиссёр, кинооператор, сценарист. КСРО халық әртісі^[1].

Өмірбаяны

Птушко 1900 жылдың 19 (6) сәуірінде Луганск қаласында дүниеге келген.

1923-1926 жылдары Мәскеу халық шаруашылығы институтында оқыған. Мәскеу құрылысшылар одағының орготдел хатшысы, тілшісі, суретшісі болып жұмыс істеді.

1927 жылдан — "Мосфильм" киностудиясының комбинацияланған түсірілімнің суретшісі, режиссер, суретші-мультипликатор (1944-1946 жылдары — "Союзмультфильм"киностудиясының директоры).

1932-1949 жылдары — ВГИК профессорының міндетін атқарушы, көркемсурет факультеті кафедрасының меңгерушісі.

1960 жылдан — "Мосфильм" киностудиясы қарамағындағы балалар фильмі шығармашылық бірлестігінің көркем жетекшісі. «Секретарь райкома», «Парень из нашего города», «Зоя» фильмдердегі комбинацияланған түсірілімдердің режиссері.

1973 жылдың 6 наурызында Мәскеу қаласында қайтыс болған. Новодевичье мазарында жерленген (№ 7 участок)^[1].

Шығармашылығы

Режиссер Александр Птушко кино өнерінің тарихында новатор, зерттеуші, суретші, киноның жаңа бірегей мүмкіндіктерін іздеуші ретінде кірді. Киноға келгенге дейін ол корреспондент, актер, суретші-декоратор және қуыршақтар конструкторы болып жұмыс істеді. Соңғы кәсіп оны аса қызықтырды. 1928 жылы оның режиссерлік дебюті болды. Экранға Братишкин деген қуыршақ кейіпкермен бірқатар мультипликациялық фильмдер шықты.

1932 жылы Птушко алғашқы дыбыс көлемді мультфильм - «Властелин быта»-ны қойды. Бұған қарамастан Птушконың 1930-ыншы жылдардағы ең атақты және ең елеулі режиссерлік жұмысы «Новый Гулливер» фильмі болды. Ол фильмде тірі актерлармен бірге мультипликациялық кейіпкерлерде ойнады. Осы күрделі қойылымда бір жарым мыңдай қуыршақ түсірілді. Олар түрімен ғана емес, "сипатымен" да өзгеше болды. 3 жылдан кейін «Золотой ключик» фильмінде Птушко актерлар мен қуыршақтардың табысты комбинациясын қайталады. Бұл фильмде ол комбинациялық түсірілімнің жетілдірілген әдістерін қолданды.

Соғыс кезінде Алматыдағы Орталық біріккен киностудиясында жұмыс істеді. Ол бірқатар картиналарда комбинациялық және трюктік түсірілімдерге жауап берді. Оның қатысуымен «Зоя», «Секретарь райкома», «Небо Москвы», «Парень из нашего города» фильмдерінің соғыс көріністері құрылды.

1946 жылдан Александр Птушко ойын фильмдерін қоюға кірісті. Ол ертегілер мен батырлар жырын экрандайды. Осындай алғашқы жұмысына — «Каменный цветок» фильміне Птушко КСРО-ның Мемлекеттік сыйлығын және Канныдағы I ХКФ түс үшін жүлдесін алды. Птушконың келесі фильмі «Садко» Венециядағы «Күміс арыстан» жүлдесінің иегері атанды.

1956 жылы бірінші кеңестік кең экранды стереофоникалық дыбысты «Илья Муромец» шықты. Бұл фильмде соғыс көріністерін, желдің жойқын күшін, ну орманды шынайы көрсету үшін кино өнерінің жаңа көркем жабдықтарын қолданды. Көрермендер одан да көп әсерді Птушконың соңғы фильмі "Руслан мен Людмила" фильмінде алды. Фильмде басты кейіпкерлерден басқа сөйлейтін адам басы, ұшатын ергежей Черномор, алыптар мен өмірде жоқ аңдар болды^[1].

Фильмографиясы

Режиссер ретінде

Сценарист ретінде

Оператор ретінде

1942 - Алып туралы ән

Суретші ретінде

1927 - Жоғалған мадақтама
1932 - Тұрмыс әміршісі

Марапаттары

1935 — Венециядағы ХКФ (фильмдегі ең үздік бағдарламаға үшін, "Новый Гулливер" фильмі)

1946 — Канныдағы ХКФ (ең үздік түс шешімі үшін, "Каменный цветок" фильмі)

1947 — Сталин премиясы (I дәрежелі, "Каменный цветок" фильмі)

1953 — Венециядағы ХКФ ("Әулие Марк күміс арыстаны" жүлдесі, "Садко" фильмі)

1956 — Югославиядағы ХКФ (режиссёрге арналған құрмет дипломы, "Золотой ключик" фильмі)

1958 — Эдинбургтегі ХКФ (Құрмет дипломы, "Илья Муромец" фильмі)

1965 — Готвальдовтағы балалар мен жасөспірімдерге арналған фильмдер ХКФ (режиссерге арналған жүлде, "Сказка о потерянном времени" фильмі)

1976 — Салернодағы балалар фильмдерінің ХКФ (арнайы жюри премиясы, "Руслан и Людмила" фильмі)

Дереккөздер

↑ ^a ^b ^c Александр Птушко

[KZ2015-1] Александр Птушко

[1]