Алтынжар
Алтынжар — Ресейдің Астрахан облысы Володар ауданындағы қазақ ауылы. Алтынжар ауылдық кеңесінің әкімшілік орталығы.
| Ауыл | |
| Алтынжар | |
 Құрманғазы Сағырбайұлының кесенесі | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Федерация субъектiсі | |
| Муниципалды аудан | |
| Ауылдық қоныс | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
46°16′27″ с. е. 48°30′25″ ш. б. / 46.27417° с. е. 48.50694° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°16′27″ с. е. 48°30′25″ ш. б. / 46.27417° с. е. 48.50694° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орталығының биiктігі |
-25 м |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
↗998 адам (2010) |
| Ұлттық құрамы |
қазақтар 99 % (2002) |
| Конфессиялар | |
| Сандық идентификаторлары | |
| Пошта индексі |
416195 |
| ОКАТО коды |
12 210 808 001 |
Алтынжар шекарасы
| |
Тарихы өңдеу
Қазіргі Алтынжар аумағындағы қоныс XIX ғасырдың ортасынан белгілі, 1930 жылдарға дейін Курли деп аталып, қалмақ халқы басым болған. Алтынжар деп аталатын тағы бір елді мекен сол кезде қазіргі ауылдың солтүстігінде болған, бүгінде дербес ауыл мәртебесіне ие және Ескі Алтынжар деп аталады[1].
Алтынжар 1963 жылға дейін «Қызыл қазақ» ұжымшарының орталық мекені болды. Ұжымшарлардың бірігуінің нәтижесінде ауыл жаңа ұжымшардың орталығына айналып, ауылдың оңтүстік-шығыс шетіндегі Албасты төбесінде жерленген қазақ композиторы Құрманғазы Сағырбайұлының есімімен - «Құрманғазы» аталды. 1960 жылдардың ортасынан бастап ауыл кіші және алыс ауылдардан қоныс аударушылардың есебінен тез дамып, өсе бастады. 1965 жылы бұрын Могойск, Зеленгинск және Красноярск аудандарының құрамында болған Алтынжар ауылдық кеңесі Володарға берілді.
2005 жылдың қазан айында ауылда композитордың мұражайы, 20 адамға арналған қонақүй, зияпат залы, музыкалық мектеп, киіз үйлер көрмесі мен қазақ өмірінің басқа да дәстүрлі элементтері бар ашық ауада Құрманғазы атындағы аймақтық мәдениет орталығы ашылды[2]. Кешен Астрахан облысы мен Қазақстанның үш батыс облыстарының қаражатына салынған және осы республикадан келген туристер арасында танымал. Кешен аумағында көптеген белгілер мен мұражай экспонаттарының сипаттамасы орыс және қазақ тілдерінде жасалған.
Әйгілі тумалары өңдеу
- Өтежанов Мәжіліс Мұхамеджанұлы (1935‒1998) — ақын, журналист, «Ақ арна» газетінің бірінші редакторы.
Географиясы өңдеу
Алтынжар Астрахан облысының оңтүстік-шығыс бөлігінде, Еділ атырауында және Бушма мен Камардан өзендерінен құралған аралда, Қаражар жайылматармақтың оң жағалауында орналасқан. Абсолюттік биіктік теңіз деңгейінен 25 метр төмен[3].
- Көше желісі
18 географиялық нысаналардан тұрады: Құрманғазы қиыл., КСРО 60 жылдығы к-сі, Абай к-сі, Уәлитхан Жұмамұхамбетов к-сі, Гагарин к-сі, Дорожная к-сі, Клубная к-сі, Құрманғазы к-сі, Мәжіліс Өтежанов к-сі, Жаңа к-сі, Новостройная к-сі, Жеңіс к-сі, Серік Ажғалиев к-сі, Советская к-сі, Степная к-сі, Центральная к-сі, Школьная к-сі, Юбилейная к-сі.
- Климаты
Қоңыржай, күрт континенталды, жазда температура жоғары және қыста төмен, жауын-шашынның аздығымен, сондай-ақ жылдық және жаздық ауа температурасының үлкен амплитудасымен сипатталады.
Тұрғындары өңдеу
| 2002 | 2010 |
|---|---|
| 915 | ↗998 |
Ұлттық және гендерлік құрамы өңдеу
2010 жылғы Бүкілресейлік халық санағы бойынша халық саны 998 адамды құрады (492 ерлер мен 506 әйелдер, тиісінше 49,3 және 50,7 %%).
2002 жылғы халық санағының қорытындысы бойынша халықтың ұлттық құрылымында 912 тұрғыны бар халықтың 99%-ын қазақтар құрады[4].
Ішкі құрылымы өңдеу
Ауылдық кеңес әкімшілігі ғимараты, орта мектеп, фельдшерлік -акушерлік орын, ауылдық кітапхана, балабақша, пошта, бірнеше дүкендер, Құрманғазы Сағырбайұлы атындағы аймақтық мәдениет орталығы мен оның кесенесі.
Көлік өңдеу
Ауыл арқылы аймақтық Володарский - Кошеванка тас жолы (сәйкестендіру нөмірі 12 ОП РЗ 12Н 026) өтеді[5]. Астрахан мен Володар ауданының орталығынан оңтүстікке қарай Зеленга ауылына қарай шағын автобустар өтетін «Алтынжар» қоғамдық көлік аялдамасы. Алтынжар аумағында 2 шақырымға жуық жол төселді.
Сурет өңдеу
-
Алтынжардағы Новостройная көшесі -
Құрманғазы мұражайы -
Мәдени орталық экспозициясында қазақ киіз үйі -
Албасты төбесі зиратындағы ежелгі мола
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Тарихи анықтама (8 ақпан 2010). Тексерілді, 20 тамыз 2020.
- ↑ Орталық жайлы. Тексерілді, 20 тамыз 2020.
- ↑ Altynzhar (ағыл.). GeoNames.
- ↑ Коряков Ю. Б. «Ресейдегі елді мекендердің этно-лингвистикалық құрамы» мәліметтер базасы. Астрахан облысы.
- ↑ Постановление Правительства Астраханской области от 02.12.2008 N 628-П (ред. от 29.05.2017) «О перечне автомобильных дорог общего пользования регионального или межмуниципального значения Астраханской области»