Америка Самоасы
Америка Самоасы (ағылш. American Samoa); бұрынғы атауы — Шығыс Самоа[1] (ағылш. Eastern Samoa) — АҚШ құрамына кірмейтін беймуниципалді, ұйымдастырылмаған, тәуелді аймақ. Тынық мұхитының шығыс бөлігінде орналасқан. 2010 жылғы мәліметтер бойынша халық саны 55 519 адамды құрайды. Жер аумағы — 199 км².
| Америка Самоасы ағылш. American Samoa | |||||
| |||||
| Америка Самоасы мемлекеттік әнұраны | |||||
| |||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ресми тілдері | Самоа тілі, Ағылшын тілі | ||||
| Елорда | Паго-Паго | ||||
| Ірі қалалары | Паго-Паго | ||||
| Президенті Губернаторы |
Дональд Трамп Лоло Леталу Маталаси Молига | ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы |
Әлем бойынша 212-ші орын 199 км² | ||||
| Жұрты • Сарап (2017) • Тығыздығы |
51 504 адам (208-ші) 258,81 адам/км² | ||||
| Экономикасы | |||||
| Валютасы | АҚШ доллары | ||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | .as | ||||
| ISO коды | AS | ||||
| ХОК коды | ASA | ||||
| Телефон коды | +1 684 | ||||
| Уақыт белдеулері | UTC-11 | ||||
Тарихы
өңдеуСамоа аралдарына алғашқы адамдар шамамен 3500 жыл бұрын келген. Олар полинезиялық мәдениетті дамытып, өздерін “Самоан” деп атаған.
18 ғасырда Еуропалықтардың келуімен Самоада сауда-саттық пен дін таралуы басталды. Бұл, сонымен қатар, еуропалықтармен қақтығыстар мен жер таласына алып келді.
1899 жылы Испания-Америка соғысынан кейін, Америка Құрама Штаттары Испаниядан Самоа аралдарының батыс бөлігін сатып алды.
1900 жылы АҚШ Самоада өзінің билігін орнатты және оны “Америка Самоасы” деп атады.
1929 жылы Америка Самоасы “теңіз флотының аумағы” болып жарияланды және оның басқаруы АҚШ Теңіз Флотына жүктелді.
1960-шы жылдары АҚШ Самоасына өзін-өзі басқару құқықтары беріле бастады.
1967 жылы АҚШ Самоасына губернатор сайлау құқығы берілді.
1977 жылы Америка Самоасының конституциясы қабылданды және оның өз заң шығару органдары мен сот жүйесі қалыптасты.
Климаты
өңдеуЖыл бойы температура 26-32 °C (79-90 °F) аралығында ауытқиды.
Жоғары ылғалдылық, әсіресе жаңбырлы маусымда басым, ол жайсыздық тудыруы мүмкін.
Жаңбырлы маусым қараша айынан сәуірге дейін созылады, бұл кезде қатты жаңбырлар мен дауылдар болуы мүмкін.
Географиясы
өңдеуАмерика Самоасының 5 негізгі аралы - Тутуила (ең үлкен арал, барлық халықтың 90% тұрады), Анууа, Оф, Рота және Маноно.
Жағалау сызығының жалпы ұзындығы шамамен 114 км.
Аралдар вулкандық шығу тегімен сипатталады, таулы жерлер мен өзен аңғарларымен қапталған.
Ең биік нүктесі Тутуила аралындағы Лаласафуи тауы (1857 м).
Аралда тропикалық жаңбырлы ормандар, пальма ормандары, кокос және банан бақшалары басым.
Территориялары
өңдеу| Арал | Аумағы, км² |
Халқы, адам. (2010) | |
|---|---|---|---|
| Мануа аралы | |||
| Тау | 44,31 | 790 | |
| Офу | 7,215 | 176 | |
| Олосега | 5,163 | 177 | |
| Тутуила | |||
| Тутуила | 140,30 | 53 943 | |
| Аунуу | 1,517 | 416 | |
| Розе (атолл) | |||
| Розе | 0,214 | — | |
| Суэйнс (арал) | |||
| Суэйнс | 1,865 | 17 | |
| Барлығы | 200,584 | 55 519 | |
Халқы
өңдеу| Халық саны | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1900 | 1901 | 1903 | 1908 | 1912 | 1920 | 1926 | 1930 | 1940 | 1945 |
| 5679 | ↘5563 | ↗5888 | ↗6780 | ↗7251 | ↗8058 | ↗8763 | ↗10 055 | ↗12 908 | ↗16 493 |
| 1950 | 1956 | 1960 | 1970 | 1974 | 1980 | 1990 | 1995 | 2000 | 2010 |
| ↗18 937 | ↗20 154 | ↘20 051 | ↗27 159 | ↗29 190 | ↗32 297 | ↗46 773 | ↗52 884 | ↗57 291 | ↘55 519 |
| 2015 | |||||||||
| ↗57 100 | |||||||||
Дереккөздер
өңдеу- ↑ CIA World Factbook 2010 — Skyhorse Publishing Inc., 2009. — P. 824. — 868 p. — ISBN 978-1-60239-727-9.