Апвеллинг
Апвеллинг (ағылш. up — жоғары, well — көтерілу, сау ете түсу) — мұхит тереңіндегі қоректік элементтермен қаныққан суық судың жоғары көтерілуі. Тұрақты апвеллинг әр түрлі ағыстардың күрделі әрекеттесуі нәтижесінде Әлемдік мүхиттың кейбір жерлерінде түзіледі. Апвеллинг белдемінде жоғары биологиялық өнімділік байқалады. Апвеллинг белдемі үшін қысқа қоректік тізбек тән. Фитопланктонда диатомды балдырлар, нектонда майшабақ балықтар басым болады. Апвеллинг аймақтары мұхиттың балық неғұрлым көп болатын өңірлері болып табылады. Осыған орай, бұл өңірлерде мысалы, Чили мен Перудің тынықмұхиттық жағалауындағы суда балықпен қоректенетін суқұзғын, бірқазан, т.б. теңіз құстары өте көп. 5 млн құс жыл сайын 1000 т-ға дейін анчоус (кей жылдары құстардың саны 27 млн даракка дейін жетеді) жейтіні есептелген. Бұл жыл сайын 10—12 млн т анчоус аулауға кедергі келтірмейді. Алайда экватор жақтан кей жылдары келетін Эль-Ниньо жылы ағысының бұл өңірде экологиялық апатқа ұшырататын жағдайлары болып тұрады. Бұдан кей жылдары фитопланктон өнімі күрт төмеңдеп, анчоус аулау 2 млн т-ға дейін және одан да азайып кетеді.[1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |